Năm Thứ 4889

www.vietnamvanhien.net


Mẫu Phỏng Vấn

   Bà  TRẦN THỊ LỆ XUÂN (1924-)

                                                       Tức Quả Phụ Ngô Đ́nh Nhu
  

   Gần 46 năm đă trôi qua từ  biến cố 1963, chấm dứt chế  độ Đệ Nhất Cộng Ḥa của Tổng thống Ngô  Đ́nh Diệm (1897-1963) bằng hai xác chết nằm trong ḷng thiết vận xa, tay c̣n bị trói ngoặt về  phía sau, với hai vết đạn bắn vào gáy.

   Người duy nhất c̣n sống sót trong gia đ́nh họ Ngô là  Bà quả phụ Ngô  Đ́nh Nhu, tức Trần Thị  Lệ Xuân. Năm nay bà  Lệ Xuân cũng đă  85 tuổi, c̣n mất lúc nào chưa rơ. Bà thường tuyên bố  đă viết xong hồi kư, nhưng từ  45 năm nay, chẳng thấy hồi kư xuất hiện.

   Độc giả Việt Nam và các nhà nghiên cứu đều đối diện những câu hỏi chưa có  đáp án rơ ràng về cuộc đời bà Lệ Xuân, cùng những biến cố lịch sử liên hệ  đến Đệ I Cộng Ḥa.

   Chúng tôi đưa ra 9 câu hỏi tổng quát dưới đây, hy vọng bà Lệ Xuân trả lời, hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp qua hồi kư lưu lại cho hậu thế.

Vũ Ngự Chiêu
   26/8/2009



   I. Xin cho biết sơ lược tiểu sử:

   II. Hôn nhân với Ngô Đ́nh Nhu.

       Bà  nghĩ ǵ về lời cáo buộc của André  Trần Văn Đôn?

       Theo Đôn, Lệ Xuân hành xử  như “vợ” (platonic wife) của Diệm. T́nh trạng giữa Diệm và Lệ Xuân, theo Đôn, giống như Hitler và Eva Braun. Đôn cũng tiết lộ rằng Diệm rất thích những thanh niên đẹp trai. Một Trung sĩ làm vườn đă được Diệm cân nhắc lên hàng Trung tá, trông coi dinh điền quân đội, nhờ đẹp trai. Theo Đôn, không thể tách rời Diệm với vợ chồng Nhu.

       [Trong hồi kư của McNamara, đoạn nói về Lệ Xuân, cũng tương tự như nhận định này. McNamara c̣n gọi Lệ Xuân là “một mụ phù thủy.”] 

       Background:

       Thứ  Sáu, 23/8/1963: - André Đôn, Quyền Tổng Tham Mưu trưởng, gặp Lucien Conein tại Bộ Tổng Tham Mưu. André Đôn yêu cầu đài VOA loan tin là không phải quân đội đă tham gia cuộc đàn áp, tấn công các chùa chiền, mà chính là Cảnh sát đặc biệt của Nhu. Theo Đôn, khoảng 1,420 tăng ni bị bắt giữ khắp miền Nam trong đêm 21/8/1963.

       Theo Đôn, Nhu là “khối  óc” (thinker) của Diệm; nhưng Diệm có  quyền quyết định.

       Lệ  Xuân hành xử như “vợ” (platonic wife) của Diệm. Diệm chưa bao giờ lấy vợ  và không quen có đàn bà  bao quanh. Chín năm qua, Lệ  Xuân lo chăm sóc Diệm sau mỗi ngày làm  việc mệt nhọc. Lệ Xuân săn sóc, nói chuyện, giúp Diệm giải tỏa áp lực, và giống như bất cứ người vợ Việt Nam nào, thống trị gia đ́nh. Giữa Diệm và Lệ Xuân không có liên hệ t́nh dục. Theo Đôn, Diệm chưa hề trải qua mùi vị t́nh dục.

       T́nh trạng giữa Diệm và Lệ Xuân, theo Đôn, giống như Hitler và Eva Braun. Đôn cũng tiết lộ rằng Diệm rất thích những thanh niên đẹp trai. Một Trung sĩ làm vườn đă được Diệm cân nhắc lên hàng Trung tá, trông coi dinh điền quân đội, nhờ đẹp trai. Theo Đôn, không thể tách rời Diệm với vợ chồng Nhu.

       [Trong hồi kư của McNamara, đoạn nói về Lệ Xuân, cũng tương tự như nhận định này. McNamara c̣n gọi Lệ Xuân là “một mụ phù thủy.”] 

   III. Liên hệ với Bảo Đại.

   IV. Luật Gia Đ́nh. 

       Background:

   12/1957: Đề xướng Luật Gia Đ́nh (1/59), mà có người cho là chỉ có mục đích ngăn cản cuộc ly dị của chị gái Lệ Xuân, Trần Thị Lệ Chi, ngoại t́nh với một người Pháp [Etienne Oggeri] nhưng vẫn ham muốn gia tài của nhà chồng, tức Luật sư Nguyễn Hữu Châu.

    Nguyễn Hữu Châu (1920-)

       Sinh ngày 5/8/1920. 1942: Luật sư. Lấy con gái Trần Văn Chương, Lệ Chi (chị của Lệ Xuân). 6/3/1956: Đắc cử dân biểu quận I Sài G̣n. 5/1957: Bộ trưởng Phủ Tổng Thống, Bộ trưởng Nội Vụ; tháp tùng Diệm qua Mỹ.

       12/1957: Trần Thị Lệ Xuân đề xướng Luật Gia Đ́nh (1/59), mà có người cho là chỉ có mục đích ngăn cản cuộc ly dị của chị gái Xuân, Trần Thị Lệ Chi, ngoại t́nh với một người Pháp [Etienne Oggeri] nhưng vẫn ham muốn gia tài của nhà chồng, tức Luật sư Nguyễn Hữu Châu.

       25/2/1958: Nguyễn Hữu Châu gặp Đại sứ  Durbrow, cho biết chiều đó  đă xin Diệm cho từ chức Bộ trưởng Nội vụ. Diệm cử Lâm Lễ Trinh lên thay. Lư do từ chức của Châu:

       - Cá nhân: Ly dị vợ  và rắc rối về Luật Gia Đ́nh.

       - Diệm đang mất dần sự  ủng hộ của dân chúng (FRUS, 1958-1960, I:15-16).

       29/3/1958: Nguyễn Hữu Châu chính thức xin từ  chức. Theo XLTV Đại sứ Mỹ, Howard Elting, có 3 lư do khiến Châu từ chức: âm mưu trả thù việc Châu quyết định xin ly dị Lệ Chi (đang ngoại t́nh); âm mưu trả thù của Đảng Cần Lao; và, phản đối một chế độ ngày thêm độc tài. (FRUS, 1958-1960, I:30) Sau đó, vượt biên qua Miên, rồi lưu vong tại Pháp.

       22/12/1958: Châu gặp nhân viên sứ quán Mỹ  tại Paris lần thứ hai.

       Khẳng định không hề là “ṿng bên trong”  của gia đ́nh họ Ngô. Anh em họ  Ngô là những người được chim bẻ ná. [once you’ve shot the bird, there no more need for the slingshot]. Từ giữa năm 1957, bắt đầu bị thất sủng. Từ tháng 7/1957, sau khi Châu muốn ly dị vợ, trở thành mục tiêu hạ nhục của Đảng Cần Lao. Từ đầu năm 1958, mất hết quyền lực, chỉ c̣n là một công chức. Nguyễn Công Viên, hiện là Đại sứ tại Đài Bắc, bị mất chức v́ chống lại việc cấp giấy phép khai thác lâm sản dài theo lộ 20, đụng chạm với tay chân Ngô Đ́nh Thục. Năm 1956, Hoàng Hưng, cho Châu xem văn khế mua một ngôi villa gần Sở Thú mà PTCMQG tặng cho Ngô Đ́nh Diệm. giá 6 triệu MK. Theo đề nghị của Châu, villa này sau đứng tên Ngô Đ́nh Thục. Để che dấu sự thực, Châu dàn xếp cho một người mang tiền từ Huế vào trả cho chủ villa người Pháp. [115] PTCMQG cũng mua tặng vợ chồng Nhu một villa trên đường Miche. Việc tu sửa nghĩa trang gia đ́nh và dinh thự ở Huế cũng nhờ những quà tặng kiểu này. Không biết Nguyễn Văn Bửu. Theo Châu, Diệm cho phép thuộc hạ làm những điều trái đạo đức. Các đảng viên Cần Lao phải làm lễ tuyên hứa trung thành với Diệm và Nhu. Đảng viên hành xử như do thám tại các ṭa Đại sứ, như Trung tá Trần Văn Tung ở Pháp, hay một viên chức trẻ ở Oat-shinh-tân. Tại Sài G̣n, những người có nhiệm vụ tiếp xúc với Mỹ bị bí mật theo dơi. V́ thế Châu không bao giờ dám mời Tướng Williams đến nhà. Cẩn và Nhu là những người dám móc nối CS để duy tŕ quyền lực. Châu không hiểu tại sao Mỹ tiếp tục đổ viện trợ vào một xứ đă sử dụng viện trợ một cách bê bối như Nam Việt Nam. (FRUS, 1958-1960, I:114-117). 

   V. Tổ chức Phụ Nữ:

       Chủ  tịch Phong Trào Phụ Nữ Liên Đới; Thủ  lĩnh Thanh Nữ Cộng Ḥa; phát minh kiểu áo cổ vuông, và cho người đắp tượng Hai Bà Trưng giống ḿnh.

       Background:

   20/5/1958: Trần Thị Lệ Xuân  đề nghị Quốc Hội thành lập Phong trào Phụ  Nữ Liên Đới.

       Trong một chuyến thăm Mỹ bí  mật, ngày 7/9/1960 Lệ Xuân  đă nhờ Tướng Edward Lansdale và  CIA bí mật can thiệp, nhưng Lansdale chẳng làm được ǵ giúp vợ chồng Nhu.( Lệ Xuân than phiền rằng các nhân viên và sĩ quan Mỹ tại Sài G̣n không thân thiện với chính phủ VNCH. Khi VC gia tăng tấn công, Durbrow chẳng những không tích cực giúp đỡ mà chỉ lo can thiệp vào nội t́nh cai trị của Diệm. Thái độ của Mỹ về việc tranh chấp biên giới với Miên thật khó hiểu. VC đột nhập qua ngả biên giới trong khi Mỹ cố t́nh ve văn Sihanouk, tảng lờ việc Sihanouk thân thiện với Trung Cộng. Lệ Xuân rất buồn về những tin đồn vô căn về vợ chồng Nhu-Lệ Xuân. Tại sao cơ quan CIA không công khai thanh minh cho Lệ Xuân, nói Lệ Xuân là người thứ tư trong danh sách cần tiêu diệt của Cộng Sản (sau Diệm, Nhu và Cẩn). Tại sao những người Mỹ không hành động như Tướng [Samuel T. ] Williams, Tư lệnh MAAG [?1956-1960], con người chỉ biết làm bổn phận của ḿnh? FRUS, 1958-1960, I:568-569.

   Thứ  Sáu, 7/6/1963: Phong Trào Phụ  Nữ Liên Đới [PTPNLĐ] ra quyết nghị  về vấn đề tranh đấu của Phật giáo.

       Sau khi bày tỏ ḷng kính trọng triết lư Phật giáo, quyết nghị này cho rằng “khoác áo tu hành chưa hẳn đă là chân tu,” nên “một số người đă có những lời lẽ không những vô ư thức mà c̣n xuyên tạc, không chịu nhận địa vị tối cao chính đáng của quốc kỳ, đ̣i hỏi những quyền đă được hiến pháp công nhận và thực sự sử dụng,” lên án những cuộc biểu t́nh chống chính phủ là chống lại quốc gia (anti-nationalist), “núp bóng từ bi để gây rối loạn,” “có hành động phá hoại nhằm mục đích làm giảm uy tín của Phật Giáo và khuynh đảo Quốc Gia,” bị “Cộng sản thao túng hoàn toàn hướng về mục tiêu thể hiện hỗn loạn hay trung lập.” Và yêu cầu chính phủ không thể tiếp tục im lặng trước những mưu toan chính trị, lập tức trục xuất những ngoại nhân chuyên phá hoại, dù mặc áo thày tu hay không, đặc biệt là “những kẻ mưu toan biến Việt Nam thành chư hầu của một tổ chức hay một nước ngoài.” (“Quyết nghị của Phong Trào Phụ Nữ Liên Đới Việt Nam (Sài G̣n, 7/6/1963), TTLTQG 2 (TP/HCM), PTT/1CH, HS 8515; FRUS, 1961-1963, III:362n2)

   Quyết nghị này được trao cho báo chí ngày hôm sau, 8/6/1963.

   Thứ  Bảy, 8/6/1963: Sài-G̣n: Lệ Xuân, vợ Nhu, đả kích Phật giáo đă bị cán bộ CS xâm nhập.

   - Chiều: Trueheart gặp Thuần về quyết nghị  của PTPNờLĐ. Thuần nói bất lực, không giải quyết được ǵ.

   - 17G00: Truehart gặp Diệm. Phản đối lời tuyên bố của vợ Nhu. Dọa sẽ công khai không ủng hộ lập trường của Diệm về vấn đề Phật giáo. Diệm nói không thể bác bỏ quyết nghị của PTPNLĐ. Cho lệnh Bộ trưởng Nội vụ phải để những người biểu t́nh tại chùa Từ Đàm được tiếp tế lương thực và nước uống. Nói không biết ǵ về việc phi cơ chính phủ thả truyền đơn sỉ nhục các lănh tụ Phật giáo. (Gravel, II:208; FRUS, 1961-1963, III: Tài liệu 160)

   Sau đó, Diệm khẳng định lập trường của chính phủ:

   - Sẽ thương thuyết trong thế mạnh

   - Phật giáo thiếu thành tín (bad faith)

   - Chính quyền địa phương bất lực trong vấn đề đối xử, đặc biệt là đă khuyến khích một số phần tử lănh tạo Phật giáo

   - Măi đến ngày 24/5, các chuyên viên y khoa mới báo cáo là thương tích không do mảnh lựu đạn gây nên.

   - Diệm cũng cho biết sẽ sử dụng các biện pháp cần thiết để duy tŕ trật tự nếu hỗn loạn tiếp tục. (FRUS, 1961-1963, III:Tài liệu 160).

   * Oat-shinh-tân, 12G55: Rusk chỉ thị cho Trueheart: Yêu cầu Thuần hay Diệm bác bỏ nghị quyết của PTPNLĐ, sử dụng đặc quyền rút bỏ Sắc luật số  10, và xác định lời tuyên bố của Lệ  Xuân có được chính phủ duyệt trước hay chăng. Lời tuyên bố của Lệ Xuân làm suy giảm vị thế của VNCH, và làm tổn hại uy tín của Mỹ, có thể gây khó khăn cho việc tiếp tục yểm trợ VNCH tại Quốc Hội cũng như dư luận Mỹ. (Ibid., Tài liệu 158)

       Thứ  Ba, 27/8/1963: - Lansdale gặp vợ chồng cựu Đại sứ Chương. Cả hai khẳng định Diệm và Nhu phải ra đi. Nếu Mỹ chỉ mong mỏi thay đổi chính sách, dân chúng sẽ quay sang chống Mỹ.

       Chương không tán thành việc cử Bửu Hội làm Thủ tướng.

       Vợ  Chương yêu cầu Lansdale phải qua Sài G̣n, khuyên họ  rời nước, để tránh cái chết. [You must go to Saigon fast and tell Diem and the Nhu’s to leave the country now. The people hate them and they shouldn’t stay for the people to kill them. They will surely be killed if they stay, and nobody at the Palace now is telling them how the people really feel. They are cut off from reality. Why do they need power, after nine years of it, if the family is killed? The US told Synman Rhee to leave. Why not Diem and Nhu?; III:666)] Chương đang ở toà Đại sứ VNCH, chờ bàn giao cho Đỗ Vạn Lư. (III:665-666)

       Thứ  Năm, 29/8/1963: - Phong trào Phụ  Nữ Liên Đới ra Quyết  Định: T́nh thế hiện tại do một nhóm phản loạn gây ra với sự trợ  giúp của Cộng Sản, và  tay sai ngoại bang. Triệt để phản đối âm mưu chia rẽ đê hèn của bọn Phong, Thực, Công. Mănh liệt đả đảo bọn Việt Gian bán nước đă dám làm nhục tín ngưỡng và hàng ngũ trí thức Việt Nam bằng cách bắt tay với kẻ thù dân tộc để gây loạn trong nước dưới những chiêu bài xảo trá của tín ngưỡng và tri thức. (Phiếu gửi ngày 6/9/1963 của Tôn Thất Thiện, HS 8511)

       Thứ  Bảy, 31/8/1963: - Trần Văn Khiêm, em Lệ  Xuân, được kư giả  người Úc, Denis Warner, phỏng vấn. Khiêm cho Warner coi một danh sách các viên chức mà Khiêm định ám sát. Theo CIA, Chương, cha Khiêm và Lệ Xuân, coi Khiêm như “bất lực, tham nhũng và hèn nhát.” Ngày 11/8, Thuần báo cáo với Nolting là Lệ Xuân giao cho Khiêm tổ chức một lực lượng Mật vụ riêng; nhưng Nhu phủ nhận. (FRUS, 1961-1963, IV:Tài liệu 68)

       Thứ  tư, 4/9/1963: - Lalouette gặp Diệm và  Nhu. Diệm nói t́nh h́nh nghiêm trọng v́ các sư trẻ cực đoan đă thay thế những nhà sư lớn tuổi, khả kính cũ. (CLV, SV, d. 18) Nhu th́ tiết lộ với Lalouette là có thể dàn xếp với Việt Cọng để chấm dứt chiến tranh, và để thực hiện việc này, Nhu sẽ yêu cầu Mỹ triệt thoái một số quân. Thuật lại với Lodge chuyện này xong, Lalouette nhấn mạnh rằng không thể thay Diệm-Nhu, và Mỹ phải hợp tác với họ. [Lalouette particularly stressed ... there is no alternative to the Diem regime and that we must work with them as partners to win the war.”] (Cable No. 410, 4/9/1963, Lodge to Rusk; FRUS, 1961-1963, IV:111n3) Bởi thế, ngày 4/9, Lodge xin phép được giải quyết mọi việc với Nhu trước khi gặp Diệm. Rusk đồng ư.( FRUS, 1961-1963, IV:107-108) [Xem 5/9/1963] 

   VI. Vụ tranh đấu của Phật Giáo:

       1. Hơn 40 năm nh́n lại, Bà  nghĩ ǵ về những lời tuyên bố của ḿnh, cùng sự phê phán của cha mẹ là ông bà Luật sư Chương? 

       2. Cố vấn An Ninh Quốc Gia McGeorge Bundy nhận xét về  hành động của họ Ngô:  “Cơn điên rồ tập thể  của một gia đ́nh cai trị  chưa từng thấy từ thời các Nga hoàng.” Bà nghĩ ǵ? 

       3. Bà có biết đàn áp tôn giáo là vi phạm Hiến Chương Liên Hiệp Quốc ngày 26/6/1945 [Charter of the United Nations (U.N. Charter) of June 26, 1945], và Điều 18 của Tuyên Ngôn Nhân Quyền ngày 10/12/1948 [Universal Declaration of Human Rights (UDHR) of December 10, 1948], cùng những qui ước nhân đạo thông dụng [customary humanitarian obligations].? Một tội ác chống lại Nhân Loại, và Tội Ác chống lại Nhân Quyền? 

       4. Trong cuộc chống đối CS của GH Phật Giáo Thống Nhất hay Ki-tô giáo hiện nay, Bà  vẫn muốn tặng “Hộp quẹt và Xăng?” 

       Background:

   Trần Thị Lệ Xuân nổi danh thế giới là Dragon Lady qua hai sự cố: Cuộc tranh đấu của Phật Giáo & chuyến đi giải độc tại Mỹ trong tháng 10/1963.

   A. Cuộc tranh đấu của Phật Giáo: 

       1. Chủ Nhật, 5/5/1963: Lễ  Tạ Ơn kỷ niệm Lễ Ngân Khánh của Tổng Giám Mục Ngô Đ́nh Thục. Tổ chức tại Nhà thờ Ḍng Chúa Cứu Thế Sài G̣n trên đường Kỳ Đồng. Diệm tham dự. Tất cả các viên chức cao cấp trong chính phủ, Quốc Hội, Tướng lănh, “giáo quyền” Ki-tô và các đoàn thể thân chính quyền, như Hội Phụ Nữ Liên Đới và Cần Lao Nhân Vị, đều được mời dự. Tuy nhiên, không một lănh đạo tôn giáo nào khác được gửi thiệp mời. Một số đơn vị tại Biệt khu Thủ đô đều có “lệnh hành quân” bảo vệ an ninh lộ tŕnh cho Tổng thống và Tổng Giám Mục Thục. (TTLTQG 2 (TP/HCM), PTT/1CH, HS 8425) 

       2. Thứ Hai, 6/5/1963: Diệm ra lệnh cấm treo cờ  tôn giáo ngoài khuôn viên các nơi phụng tự.  Quách Ṭng Đức, Đổng lư Văn Pḥng Phủ Tổng Thống, gửi đi theo “chỉ thị [khẩu lệnh]” của Diệm:

       Ra chỉ  thị cho các cơ sở phụng sự bất câu tôn giáo nào, trên các cơ sở phụng tự (nhà thờ, chùa chiền, v.. v...) chỉ treo cờ quốc gia mà thôi. Chính phủ đă hỏi các tôn giáo, đều đồng ư là con dân trong một nước chỉ treo cờ quốc gia. Sự treo cơ,ợ ảnh phía trong th́ tùy nghi. . . .

       Lúc trước có khi v́ muốn tránh treo cờ đỏ sao vàng Việt Minh hay cờ tam tài của Pháp, th́ có những tôn giáo treo cờ hiệu ǵ khác.

       Nước nhà đă độc lập, nên chỉ treo cờ quốc gia. Các nhà tư cũng vậy. (CĐ số 9195, ngày 6/5/1963, Quách Ṭng Đức gửi Đô trưởng Sài G̣n, Tỉnh trưởng, Thị trưởng, các Đại biểu CP; TTLTQG 2, PTT/1CH, HS 8501)

       Thực ra, lệnh này đă có hiệu lực từ ngày 12/5/1958 (NĐ 189/BNV/NA/P5), nhưng không tôn giáo nào thi hành.

       Theo Ngô Đ́nh Thục, ngày 6/5/1963, Thục cũng nhận được Công điện này, nhưng Thục cho là không quan trọng, v́ không đụng chạm đến tôn giáo. Trong Chỉ thị cho giáo dân, Thục viết: “Trong đạo ta chỉ có một biểu hiệu là thánh giá mà thôi. Anh em đừng nghĩ rằng cờ Ṭa Thánh Vatican là cờ có tính cách quốc tế nên được phép treo các nơi. Cái cờ bấy lâu gọi là cờ Ṭa Thánh chỉ là cờ nước Vatican, không phải là cờ của đạo ta. . . . [H]ễ có lễ trong đạo th́ ngoài đường, trong nhà anh em, trong khu ngoài nhà thờ chỉ treo cờ quốc gia mà thôi, ai không tuân th́ xin các cha bổn sở phải tịch thâu các thứ cờ khác ngoài cờ quốc gia. Không phải ta là công giáo mà ta vô tổ quốc. Ta hân hạnh có đạo, bởi v́ ta hiểu biết đạo rơ ràng lại v́ ta hành đạo triệt để, không phải một tấm vải vài đồng bạc mà thay được tín ngưỡng đâu.” (KLTQG 2 (TP/HCM), PTT/1CH, HS 8507) 

       3. Tối 8/5/1963: Phật tử tụ họp trước Đài phát thanh Huế; Thiếu tá Đặng Sĩ cho lệnh đàn áp. 9 người chết và 14 bị thương. 

       4. 15/5/1963: Buổi gặp mặt đầu tiên giữa Diệm và  lănh tụ Phật Giáo. 

       5. 1-5/6/1963: Đỗ Cao Trí cho lệnh đàn áp dă man ở  Huế. Dùng cả lựu đạn hóa học [blister gas] khiến gần 100 người bị thương, khoảng 20 người bị tàn phế. 

   6. Thứ Sáu, 7/6/1963: Phong Trào Phụ  Nữ Liên Đới [PTPNLĐ] ra quyết nghị  về vấn đề tranh đấu của Phật giáo.

       Sau khi bày tỏ ḷng kính trọng triết lư Phật giáo, quyết nghị này cho rằng “khoác áo tu hành chưa hẳn đă là chân tu,” nên “một số người đă có những lời lẽ không những vô ư thức mà c̣n xuyên tạc, không chịu nhận địa vị tối cao chính đáng của quốc kỳ, đ̣i hỏi những quyền đă được hiến pháp công nhận và thực sự sử dụng,” lên án những cuộc biểu t́nh chống chính phủ là chống lại quốc gia (anti-nationalist), “núp bóng từ bi để gây rối loạn,” “có hành động phá hoại nhằm mục đích làm giảm uy tín của Phật Giáo và khuynh đảo Quốc Gia,” bị “Cộng sản thao túng hoàn toàn hướng về mục tiêu thể hiện hỗn loạn hay trung lập.” Và yêu cầu chính phủ không thể tiếp tục im lặng trước những mưu toan chính trị, lập tức trục xuất những ngoại nhân chuyên phá hoại, dù mặc áo thày tu hay không, đặc biệt là “những kẻ mưu toan biến Việt Nam thành chư hầu của một tổ chức hay một nước ngoài.” (“Quyết nghị của Phong Trào Phụ Nữ Liên Đới Việt Nam (Sài G̣n, 7/6/1963), TTLTQG 2 (TP/HCM), PTT/1CH, HS 8515; FRUS, 1961-1963, III:362n2)

       Quyết nghị này được trao cho báo chí ngày hôm sau, 8/6/1963. 

   7. Thứ Bảy, 8/6/1963: Lệ Xuân, vợ Nhu, đả kích Phật giáo đă bị cán bộ CS xâm nhập.

   - 17G00: Truehart gặp Diệm. Phản đối lời tuyên bố của vợ Nhu. Dọa sẽ công khai không ủng hộ lập trường của Diệm về vấn đề Phật giáo. Diệm nói không thể bác bỏ quyết nghị của PTPNLĐ. Cho lệnh Bộ trưởng Nội vụ phải để những người biểu t́nh tại chùa Từ Đàm được tiếp tế lương thực và nước uống. Nói không biết ǵ về việc phi cơ chính phủ thả truyền đơn sỉ nhục các lănh tụ Phật giáo. (Gravel, II:208; FRUS, 1961-1963, III: Tài liệu 160)

   Sau đó, Diệm khẳng định lập trường của chính phủ:

   - Sẽ thương thuyết trong thế mạnh

   - Chính quyền địa phương bất lực trong vấn đề  đối xử, đặc biệt là đă khuyến khích một số phần tử lănh tạo Phật giáo

   - Măi đến ngày 24/5, các chuyên viên y khoa mới báo cáo là thương tích không do mảnh lựu đạn gây nên.

   - Diệm cũng cho biết sẽ sử dụng các biện pháp cần thiết để duy tŕ trật tự nếu hỗn loạn tiếp tục. (FRUS, 1961-1963, III:Tài liệu 160).

   * Oat-shinh-tân, 12G55: Rusk chỉ thị cho Trueheart: Yêu cầu Thuần hay Diệm bác bỏ nghị quyết của PTPNLĐ, sử dụng đặc quyền rút bỏ Sắc luật số 10, và xác định lời tuyên bố của Lệ Xuân có được chính phủ duyệt trước hay chăng. Lời tuyên bố của Lệ Xuân làm suy giảm vị thế của VNCH, và làm tổn hại uy tín của Mỹ, có thể gây khó khăn cho việc tiếp tục yểm trợ VNCH tại Quốc Hội cũng như dư luận Mỹ. (Ibid., Tài liệu 158)

   8. 11/6/1963: Thượng tọa Quảng Đức tự thiêu.

       Vụ  tự thiêu của Quảng Đức xảy ra giữa lúc Diệm và  hầu hết nhân viên cao cấp trong chính phủ đang tham dự buổi lễ cầu hồn cho Giáo Hoàng Giovani (John hay Jean) XXIII (1958-1963).

       Theo Trần Thị Lệ Xuân, đây là việc “barbecue a monk” [nướng chả một ông sư], với xăng nhập cảng.

       Theo Ngô Đ́nh Nhu, đây là một vụ “thiêu  đốt Thượng tọa Quảng Đức” của một nhóm sư  săi muốn lợi dụng tôn giáo khuynh đảo chính phủ. Họ dùng phương pháp “b́nh nghị” để cưỡng ép các vị chân tu phải lần lượt tự thiêu để họ liên tục khai thác bên cạnh những xác chết đó hầu thực hiện những âm mưu chính trị của họ. [tr. 7] Có người bật quẹt đốt Quảng Đức v́ hộp quẹt trong người Thượng tọa bị ướt, không cháy. Vị sư đưa hộp quẹt cho một người khác đốt Quảng Đức sau này hối hận bỏ trốn, bị lùng bắt để thủ tiêu. (VNCH, UBLBĐTACL, Biên bản số 62: Phiên họp của UBLBĐTACL tại Dinh Gia Long ngày 23/8/1963, tr. 6-12; PTT/1CH, HS 8278)

       Ngô  Đ́nh Thục cũng cho rằng đây là một vụ cố  sát.

       * Oat-shinh-tân, 23G03 [11G03 ngày 12/6/1963 VN]: Rusk chỉ thị cho Trueheart: Nếu Diệm không có những bước cấp tốc và hiệu lực để giải quyết cuộc khủng hoảng để gây lại niềm tin của Phật tử, chúng ta sẽ phải tái duyệt xét việc ủng hộ chế độ Diệm. 

   9. 16/6/1963: TT Diệm ra tuyên cáo chung với Phật Giáo về  việc giải quyết những đ̣i hỏi của Phật Giáo.

       a. Vợ chồng Nhu chống lại. Lệ Xuân sử dụng PTPNLĐ và tờ Times of Vietnam để chống lại việc thực thi thông cáo chung. Nhu sử dụng Thanh Niên Cộng Ḥa và công an mật vụ. 

   b. Thứ Năm, 20/6/1963: Sài-G̣n: Đại Hội thành lập Giáo hội Cổ Sơn Môn. Tuyên bố ủng hộ chính phủ, và đứng ngoài những cuộc tranh đấu hiện nay của Phật giáo. Chính thức thành lập ngày 18/6/1963.

   Bộ  trưởng Nội vụ gửi Công điện cho Đô trưởng, Thị trưởng và Tỉnh trưởng toàn quốc, yêu cầu “phổ biến sâu rộng Thông cáo chung kư kết ngày 16/6/1963,” và “chỉ thị các cấp trực thuộc thi hành nghiêm chĩnh Thông cáo chung nầy.” (TTLTQG 2 [TP/HCM], PTT/1CH, HS 8509) 

   c. Ceylon: Chủ tịch Hội Phật Giáo Thế Giới yểm trơ ỳcuộc tranh đấu của Phật Giáo Việt Nam.( HS 8541) 

       10. 20/6/1963: * Rusk chỉ thị Trueheart hỏi ư kiến Diệm về việc bổ nhiệm Henry Cabot Lodge làm tân Đại sứ. Lodge nổi danh ở Việt Nam là “vua đảo chính.” Ngày 22/6, Diệm đồng ư. [Xem 27/6/1963]

       a. Thứ Bảy, 22/6/1963:, 9G00: Trueheart gặp Thuần. Yêu cầu được gặp Diệm. Theo Trueheart có những dấu hiện vợ chồng Nhu muốn phá việc thực hiện thông cáo chung.

       - Nhu đă cho lệnh Thanh Niên Cộng Hoà lấy chữ kư  ra thỉnh nguyện thư phản đối bản tuyên cáo chung 16/6/1963.

       - Nghị quyết của Cổ Sơn Môn, một hệ phái  được chính phủ trợ cấp.

       - Bạch thư của Trần Thị Lê Xuân, do vợ  chồng Gene và Ann Gregory, chủ nhiệm báo Times of Vietnam soạn thảo.

       - Nhu cho lệnh cắt bỏ đoạn phim thời sự về cuộc thương thuyết giữa chính phủ và Phật giáo.

       - Kế hoạch ăn mừng ba ngày, từ 25 tới 27 tháng 6/1963, kỷ niệm 25 năm được phong chức Giám mục của Thục. (FRUS, 1961-1963, III, tr. 409-10)

       - 17G00-18G00: Diệm tiếp Trueheart. Trueheart nêu lên những vấn đề đă nói trước với Thuần, ngoại trừ điểm về ăn mừng lễ thụ phong của Thục. Diệm khẳng định sẽ tôn trọng những điều thỏa thuận với Phật giáo. Từ chối không có việc Nhu sử dụng Thanh Niên Cộng Hoà. Không đề cập ǵ đến Bạch thư của Lệ Xuân. Về Cổ Sơn Môn, nói họ có quyền tự do họp Đại Hội và bày tỏ ư kiến. Việc phóng thích những người tham dự biểu t́nh, Diệm nói cần thanh lọc; nếu họ không Cộng sản sẽ được phóng thích. (FRUS, 1961-1963, III, Tài liệu 185)

   Sau khi Tổng thống Kennedy tuyên bố sẽ thay Đại sứ Nolting bằng Henry Cabot Lodge ngày 27/6, Thục triệu tập một phiên họp gia đ́nh ở Huế. Tiếp đó, Nhu và vợ công khai chống đối lại tuyên cáo chung ngày 16/6 giữa Diệm và Tịnh Khiết. 

       b. 1/8/1963: Trong cuộc phỏng vấn với đài truyền h́nh Mỹ  CBS, Lệ Xuân tố cáo các lănh tụ Phật giáo đang âm mưu lật đổ chính phủ. Theo Lệ Xuân, tất cả những ǵ Phật tử đă làm chỉ có “nướng thịt sư” (barbecue a bonze) với xăng nhập cảng (imported gasoline). (Tel 190, 8 Aug 1963, Nolting gửi BNG; quoted in Memo ngày 9 Aug 1963, Forrestal gửi TT; FRUS, 1961-1963, III:559n6 [559-560] [TL 249]) [Xem 8/8/1963] 

       c. Thứ Bảy, 3/8/1963: Lệ  Xuân lên án Phật tử  là thành phần phản loạn  đang sử dụng các thủ  thuật Cộng sản để phá  hoại quốc gia. [She denounced the Buddhists as seditious elements who use the most odious [xảo quyệt, khả ố] Communist tactics to subvert the country]. Lệ Xuân tuyên bố như trên trong một lớp măn khóa huấn luyện bán quân sự cho Thanh Nữ Cộng Hoà. (Tel 173, 3 Aug 1963, Nolting gửi BNG; III:553) 

       d. 3/8/1963: Trong một cuộc phỏng vấn của Reuters, Nhu tuyên bố: Sẽ xuống tay với chùa Xá Lợi v́ nuôi dưỡng âm mưu đảo chính. Nếu vấn đề Phật giáo không giải quyết được, sẽ có một cuộc đảo chính chống Mỹ và Phật giáo. [Ngày 5/8, NY Times đăng lại tin này của Reuters]. (Tel 160, 5 Aug 1963, Ball gửi Nolting; III:553 [TL 245]) [Xem 9/8/1963] 

       e. 6/8/1963: Thứ Ba, 6/8/1963: Đài VOA phát thanh buổi phỏng vấn  Đại sứ Trần Văn Chương về  những lời tuyên bố của Lệ  Xuân. Chương, cha của Lệ Xuân, lên án con gái là “vô lễ và hỗn hào” (impertinent and disrespectful). (Tel 190, 8 Aug 1963, Nolting gửi BNG; III:561n4)

       7/8/1963:- Tâm Châu viết thư cho Diệm, phản  đối những lời tuyên bố  của Lệ Xuân: Trích lời  Đại sứ Trần Văn Chương: “Bà Ngô Đ́nh Nhu đă tỏ  ra vô lễ, không có tư  cách, khi tuyên bố vêả Phật Giáo.” (HS 8541) 

       f. 7/8/1963:- Nolting gặp Nhu. Nhu nói hoàn toàn ủng hộ chính sách của Diệm qua bản tuyên cáo ngày 18/7. Về những lời tuyên bố của Lệ Xuân, theo Nhu, đó là ư kiến riêng của một công dân. 

       g. Thứ Năm, 8/8/1963: Báo Times of Vietnam đăng bài phỏng vấn Lệ Xuân. Lệ Xuân biện hộ cho những lời tuyên bố trên đài CBS ngày1/8/1963; khẳng định các lănh tụ Phật giáo không đại diện cho Phật giáo hay đại diện cho dân tộc Việt Nam. 

       h. 8/8/1963: Nhật báo New York Times đăng hai bài trên trang nhất về Việt Nam.

       Bài thứ nhất của Halberstam, từ Sài-g̣n, với tựa  “Bà Nhu Tố Cáo Mỹ Bắt Chẹt ở  Việt Nam” (Mrs. Nhu Denounces U.S. for “Blackmail” in Vietnam). Lệ Xuân tuyên bố rằng Diệm không có quần chúng ủng hộ, phải dựa vào vợ chồng Nhu.

       Bài thứ hai của Tad Szulc ở Washington, tiết lộ mối quan tâm ngày một gia tăng của chính phủ Kennedy về việc chính phủ Diệm khó sống c̣n nếu không ḥa hoăn với Phật giáo.

       Ball chỉ thị cho Nolting. Yêu cầu Nhu công khai tuyên bố yểm trợ chính sách hoà hoăn của Diệm. Yêu cầu Diệm cho Lệ Xuân đi khỏi Việt Nam, giống như trước đây đă đưa Lệ Xuân qua Hong Kong. 

       i. 9/8/1963: Tuần báo Newsweek đăng một bài  đặc biệt về Lệ Xuân.

       9/8/1963: Forrestal làm phiếu tŕnh lên Kennedy về  vợ chồng Nhu. Tiết lộ Miên, Ceylon [Sri Lanka], và Nepal đă đưa vấn đề Phật giáo ra trước văn pḥng Tổng Thư Kư Liên Hiệp Quốc. Có thể sẽ họp Đại Hội Đồng LHQ. 

       k. 10/8/1963: Nolting báo cáo về  những cuộc dàn xếp với Diệm, và  vợ chồng Nhu. Lệ Xuân, theo Nolting, vượt ngoài sự kiểm soát của cha mẹ và anh chồng. Diệm hứa với Nolting là sẽ cứu xét các biện pháp đối với Lệ Xuân, và đă nghĩ đến việc cho Lệ Xuân “nghỉ.” Những người khác như Thơ, Thuần, Nhu, Mẫu, Bửu Hội v.. v... đưa ra những giải pháp sau: Lệ Xuân đi “nghỉ dài hạn,” như ở Roma; Tổng Giám Mục Thục sẽ được thăng cấp [về Roma]; Nolting trực tiếp đề nghị với Diệm biện pháp chống lại Lệ Xuân. [Xem 12/8/1963]

       - Buổi tối: Thuần bí mật gặp Nolting. Nói các Bộ trưởng đều đồng ư đă đến giờ thứ 11 của Diệm. Lệ Xuân cùng em ruột là Trần Văn Khiêm tổ chức một toán cảnh sát đặc biệt để bắt cóc đối thủ. Chắc chắn Nhu cũng biết việc này.

       Thứ  Hai, 12/8/1963: Nolting tiếp kiến Diệm. Diệm cố gắng tự biện minh là các tăng ni không thành thực, và thế giới không biết đến việc các sư giả muốn lật đổ chế độ. Tuy nhiên, Diệm hứa sẽ cho Nolting biết quyết định vào buổi chiều.

       - Buổi tối: Diệm tổ chức dạ  tiệc đưa tiễn Nolting. Diệm hàm ư là sẽ bác bỏ ư kiến của Lệ Xuân.

       13/8/1963: Rusk tham khảo ư kiến Nolting. Theo BNG Mỹ, buổi phỏng vấn của Thơ khó thể kết luận là “hoà hoăn.” Liệu Diệm có chịu đi nghỉ mát chung với vợ chồng Nhu chăng? (FRUS, Tài liệu 252)

       Thứ  Tư, 14/8/1963, 11G00: Nolting gặp Diệm trước khi về  nước. Thực ra, Nolting và Diệm đă thảo luận từ sáng sớm. Măi tới phút chót, Diệm mới hứa sẽ công khai phủ nhận những lời chỉ trích lỗ măng của Lệ Xuân. [Lệ Xuân đă ví những cuộc tự thiêu của tăng ni như “nướng thịt sư”, v.. v...]. [Xem 15/8/1963] Thứ Năm, 15/8/1963: The NY Herald Tribune đăng bài phỏng vấn Diệm của Marguerite Higgins. Diệm tuyên bố chính phủ vẫn theo đuổi chính sách ôn hoà với Phật giáo, và ngầm đả kích những lời tuyên bố lỗ măng của vợ Nhu. Diệm và gia đ́nh cũng rất vui ḷng về việc bổ nhiệm Lodge. Thực ra, đây chỉ là món quà vĩnh biệt với Nolting, và để trấn an dư luận Mỹ. Trong tháng 8/1963, Nhu nhiều lần tuyên bố đang đập tan phong trào tranh đấu của Phật giáo.

       Thứ  Năm, 15/8/1963: Nolting rời Việt Nam. Qua Honolulu họp với Bộ Tư lệnh Thái B́nh Dương của Đô đốc Felt và Lodge. Đây là thông lệ của ngành ngoại giao, v́ không bao giờ tân và cựu đại sứ gặp nhau tại nhiệm sở. 

       l. 15/8/1963: Nhu kêu gọi đoàn viên Thanh Niên Cộng Hoà  có thái độ với những cuộc biểu t́nh của Sinh viên và Phật tử. 

       m. Thứ Sáu, 16/8/1963: Đại sứ  Trần Văn Chương gửi điện văn mật cho Diệm: Dư  luận thế giới và đặc biệt tại Mỹ  tin rằng Diệm không thể mang lại chiến thắng Cộng Sản. Cuộc khủng hoảng Phật Giáo vốn dĩ không phải là nguyên nhân, mà chỉ là hậu quả, một giột nước làm tràn ly. Phải ngưng tin dùng các cố vấn Nhu và Cẩn. (Nhân 1964a:34) Theo Diệm, nội các cho rằng điện văn đó không thể chấp nhận được, “khiêu khích và huênh hoang,” nên bị cách chức ngày 21/8/1963 trước khi xin từ chức. 

   11. 21/8/1963, 00G30: Nhu cho tấn công các chùa; bắt giữ  hàng ngàn tăng ni trên toàn quốc.

       Vợ  Nhu xuất hiện trước chùa Xá Lợi với quân phục LLĐB. Bắt giữ gần 2,000 tăng sĩ. Cuộc đàn áp này gây bất măn trên toàn quốc. Dư luận Mỹ cũng cực kỳ sôi nổi. 

       a. 21/8/1963: Trần Văn Chương từ chức, phản đối việc đàn áp Phật Giáo. Theo Diệm, nội các cách chức Chương ngày 21/8/1963 trước khi xin từ chức, v́  điện văn ngày 16/8/1963Ô không thể chấp nhận được, “khiêu khích và huênh hoang.”

   22/8/1963: Tân Đại sứ Lodge đến Sài G̣n. 

       b. 7/9/1963: Dưới áp lực của Vatican và  Đại diện Vatican ở Sài G̣n, Thục rời Việt Nam trong một thời gian không hạn  định. Tại Roma, Thục tuyên bố Mỹ đă bỏ ra 20 triệu Mỹ kim để đảo chính họ Ngô, và cuộc tranh đấu của Phật giáo không v́ đạo pháp mà chỉ có tính cách chính trị. Thục c̣n cho rằng các tu sĩ không tự thiêu mà bị giết hại bằng búa.

       Giáo hoàng Paul VI từ chối tiếp kiến. Ngày 11/9, Thục bay qua New York xin gặp Hồng y Spellman, vận động cho Lệ Xuân qua Mỹ “giải độc,” nhưng Spellman không muốn tiếp. Được tin này, cố vấn An Ninh Quốc Gia McGeorge Bundy nhận xét: “Cơn điên rồ của một gia đ́nh cai trị chưa từng thấy từ thời các Nga hoàng.”

       Sau đó, bị rút “phép thông công”  v́ ngả theo một phong trào chống Giáo hội Vatican. [Thục bị rút phép thông công v́  tuyên bố “The See of the Catholic Church at Rome is vacant.”] 

   B. Chuyến đi giải độc tại Mỹ  trong tháng 10/1963.

   Cố  vấn An Ninh Quốc Gia McGeorge Bundy nhận xét về hành động của họ Ngô: “Cơn điên rồ của một gia đ́nh cai trị chưa từng thấy từ thời các Nga hoàng.” Bà nghĩ ǵ? 

       Background:

       1. 5/9/1963: - Nhân viên ngoại giao Tây Germany trao cho sứ  quán Mỹ bài phỏng vấn Lệ  Xuân của đặc phái viên báo Der Spiegel. Lệ Xuân tuyên bố Đại sứ Lodge đang âm mưu loại bỏ Lệ Xuân hoặc ám sát. Diệm quá yếu, cần sự yểm trợ của Lệ Xuân. Những khó khăn hiện nay là do báo chí bịa đặt và sự can thiệp của Mỹ. Lệ Xuân nh́n nhận với một nhân viên Mỹ là đă viết phần lớn bài phỏng vấn này.( FRUS, 1961-1963, IV:Tài liệu 68) 

       2. 7/10/1963: Sài-G̣n: Tân Quốc Hội nhóm họp. Diệm đọc diễn văn khai mạc, không nhắc ǵ đến biến cố đang xảy ra, chỉ nhắc đến thành công trong dĩ văng. Khen ngợi kết quả việc làm của Lệ Xuân tại Hội nghị Yugoslavia.

       * California: Lệ Xuân, vợ Nhu, tới Mỹ giải  độc. Lập lại lời cáo buộc miệt thị những vụ  tự thiêu là “nướng thịt sư,” và đề nghị sẽ biếu không xăng cùng hộp quẹt nếu các phóng viên muốn bắt chước họ tự thiêu. (Colby 1989:149)

       Lệ  Xuân bị chống đối dữ dội ở Mỹ. Bố là Trần Văn Chương, mới bị cách chức Đại sứ, cũng tham gia những cuộc chống đối. Thân Thị Nam Trân đề nghị cho xe húc chết con gái nếu Lệ Xuân tới Mỹ. Vợ chồng Chương không tiếp mẹ con Lệ Xuân. 

       3. 7/10/1963: Lodge báo cáo về  Oat-shinh-tân rằng Ngô Đ́nh Nhu, trong bài phỏng vấn trên tờ Espresso của Italia, sẽ xuất bản ngày 10/10, tuyên bố miền Nam có thể sống c̣n dù có Mỹ yểm trợ hay không. Nhu chỉ cần các đơn vị trực thăng và tiền, không muốn binh sĩ Mỹ v́ lính Mỹ không có khả năng đánh chiến tranh du kích. Ngay LLĐB do Kennedy thành lập cũng chẳng có giá trị ǵ. Nhu muốn Mỹ đối xử với Việt Nam như Yugoslavia, viện trợ tiền nhưng không can thiệp vào nội bộ. Diệm và Nhu chống lại việc đưa quân chiến đấu Mỹ vào miền Nam kể cả trong giai đoạn nghiêm trọng nhất trong mùa Đông 1961-1962. Cuộc chiến không thể thắng được với người Mỹ, v́ người Mỹ cản trở sự chuyển biến cách mạng của xă hội, một điều kiện tiên quyết của chiến thắng. “Nếu người Mỹ cắt viện trợ, chưa hẳn đă là điều xấu.” [If the Americans interrupt their help, it may not be a bad thing after all].”( CĐ 652, ngày 7/10/63, Lodge gửi McNamara; FRUS, 1961-1963, IV:386)

       Nếu cha vợ Nhu là Chương về Sài G̣n, Nhu nói, “Tôi sẽ cắt đầu y. Tôi sẽ treo cổ y giữa công viên và để xác y lủng lẳng ở đó. Vợ tôi sẽ thắt nút giây v́ bà ta tự hào là người Việt Nam, và bà ta là một người yêu nước tốt [He said that if his father-in-law, former Ambassador Chuong, were to “come to Saigon, I will have his head cut off. I will hang him in the center of a square and let him dangle there. My wife will make the knot on the rope because she is proud of being a Vietnamese and she is a good patriot].” (Ibid., IV:386) Ít ngày qua, Ngô Trọng Hiếu cũng tuyên bố “Chúng tôi không cần người Mỹ, trên cả phương diện kinh tế.” [We don’t need the Americans anymore even in the economic field, as we can confront our economic problems with our own resources].( Ibid.)

       Phân tích diễn văn của Diệm, Lodge nghĩ rằng không thể  loại bỏ vợ chồng Nhu một cách êm ả. Lodge cũng sợ rằng Diệm và Nhu không có cùng một mục tiêu như người Mỹ. Nhu có thể yêu cầu Mỹ triệt thoái. [I also conclude that we cannot assume that Diem and Nhu have the same aims as we. Clearly Nhu wants our help without our presence which, in his view, we use as an excuse for interfering in their internal system of government. Get us out, he argues, and he can be as free to do as he wants as Tito right now].”( Ibid) Nếu vậy, sẽ có đảo chính 

   4. Phái đoàn điều tra LHQ: 8/10/1963: New York: Đại Hội Đồng LHQ chấp thuận gửi một phái đoàn qua điều tra về việc đàn áp Phật giáo.

       Bà  có biết đàn áp tôn giáo là  vi phạm Hiến Chương Liên Hiệp Quốc ngày 26/6/1945 [Charter of the United Nations (U.N. Charter) of June 26, 1945], và  Điều 18 của Tuyên Ngôn Nhân Quyền ngày 10/12/1948 [Universal Declaration of Human Rights (UDHR) of December 10, 1948], cùng những qui ước nhân đạo thông dụng [customary humanitarian obligations].? Một tội ác chống lại Nhân Loại, và Tội Ác chống lại Nhân Quyền? 

       Background:

       [Charter of the United Nations, signed June 26, 1945, entered into force October 24, 1945, 99 Stat. 1031, T.S. No. 993, 3 Bevans 1153 (1969), and Universal Declaration of Human Rights (December 10, 1948), G.A. Res. 217A (III), U.N. Doc. A/810, at 71 (1948) [hereinfater, U.N. Charter and UDHR, respectively].

       [International Covenant on Civil and Political Rights of December 19, 1966, entered into force March 23, 1976; 999 U.N.T.S. 171; reprinted in Richard B. Lillich and Hurst Hannum, INTERNATIONAL HUMAN RIGHTS: DOCUMENTARY SUPPLEMENT, 33 (1995). The ICCPR entered into force in the United States on Sept. 8, 1992 [hereinafter, ICCPR or International Covenant];

       The Republic of Vietnam often justified all violations of the international jus cogens and Human Rights treaties and/or conventions, especially the Universal Declaration of Human Rights [UDHR] of December 10, 1948 [G.A. Res. 217A (III), U.N. Doc. A/810, at 71 (1948)] by Article 2(7) of the U.N. Charter, i.e., “internal affairs.”

       In its dizzy “Personalist Revolution of 1954-1955,” the RVN carried out a great demolition of socio-political infrastructures and cultural heritages of the South.

       The media was strictly censored by the government. These practices violated the unalienable rights to freedom of thought, conscience and religion (Articles 18 of the UHDR and ICCPR), freedom of opinion and expression (UHDR Article 19, and ICCPR Article 18), freedom of peaceful assembly and association (UHDR Article 20(1)), freedom from forced membership of any association (UHDR Article 20(2)), and freedom of scientific, literary or artistic production (UHDR Article 28).

       The institution of a one-party political system [Cần Lao Nhân Vị  Cách mạng Đảng] totally intolerant of any political dissent or criticism was violating ICCPR Articles 2 (rights to freedom of political and other opinion), 18 (freedom of thought, conscience and religion), 19 (freedom of opinion and expression), and Article 25 (right and opportunity to take part in the conduct of public affairs, to vote and to be elected).

       Religious persecutions ravaged the country. The Buddhist organizations in the South were tightly controlled. Buddhist monks and Hoa Hao or Cao Dai dignitaries were put in house arrest or sent to re-education camps. These religious persecutions violated UHDR, Articles 2 (rights to and freedom of religion), 18 (freedom of thought, conscience and religion), 19 (freedom of opinion and expression), and 20(1) (freedom of peaceful assembly association), as well as ICCPR Articles 2 (rights to and freedom of religion), 18 (freedom of thought, conscience and religion), and 20(2) (freedom of peaceful assembly association). 

          Case Study: Provincial Chief Nguyen Mau in Hue.

       Từ  21/8 tới 20/9/1963, Nguyễn Mâu bắt giữ  tổng cộng 964 người. Gồm 100 tăng ni, 21 Giáo sư  ĐH, 8 Giáo sư TH, 13 Giáo sư  tư thục, 40 công chức, 89 Sinh viên, 325 học sinh, Thanh niên Phật tử, và 368 thường dân. Phóng thích 226 người và bắt học tập cải tạo 638 người. (Tỉnh Thừa Thiên, “Bản tổng kết thành tích thực hiện kế hoạch thanh toán vụ tranh chấp bạo động của Tổng hội Phật Giáo tại Thừa Thiên và Huế (Từ ngày 21/8/1963 tới 20/9/1963), Báo cáo số 5422/TT/NA/CT-M, ngày 3/10/1963 của Nguyễn Mâu; TTLTQG 2, PTT/1CH, HS 8501) [Xem 24/9/1963]

       Thứ  Sáu, 6/9/1963* Huế: Lúc 9G00, khoảng 12,000 các  đoàn thể nhân dân quận Phú  Thứ “tự động họp mít-tinh tại sân vận động xă Phú Đa để lèn án hành động phản quốc của nhóm người lợi dụng Phật Giáo.” (CĐ số 4993-TT/NA/CT-M, ngày 7/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       - Nguyễn Mâu bắt giữ Tỉnh Hội trưởng Phật học Quảng Ngăi ra Huế tham gia cuộc  đấu tranh của PG.

       - Nguyễn Mâu bắt giữ Ngô  Thùy, Tỉnh bộ PTCMQG Thừa Thiên, ví  “có hành động quá  khích.”

       - Đại Đức Thích Tâm Thuật bị  trục xuất về Nha Trang.

       Tâm Thuật [tụcỳ danh Đinh Quang Mỹ] trước đây bị bắt tại chùa Báo Quốc, và được phóng thích ngày 3/9/1963. (CĐ số 4993-TT/NA/CT-M, ngày 7/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       - Cách chức Trung úy Lê Văn Ba, Quận trưởng Hương Trà, v́ “cầu an” trong vụ  Phật Giáo. (CĐ số 4993-TT/NA/CT-M, ngày 7/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       Thứ  Hai, 9/9/1963: * Huế: Nguyễn Mâu tổ  chức một buổi học tập cho các Ni cô.  62 người tham gia. Tổ chức tại chùa Diệu Đức, xă Thủy Trường, Hương Thủy.

       Theo Mâu, có tin Việt Cộng rất lo sợ về những lớp “cải huấn” của Mâu. Bởi thế Mâu cho lệnh câu lưu điều tra hai sư Lưu Phương (Trương Văn Sung) ở chùa Trúc Lâm và Tâm Thành (Nguyễn Đ́nh Hiệp) ở chùa Tường Vân xă Thủy Xuân, Hương Thủy, v́ hai sư này đi vận động dân chúng để được miễn học tập. (CĐ số 5010-TT/NA/CT-M, ngày 9/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       - Khai giảng các lớp từ Đệ Thất tới  Đệ Tứ tại các trường Quốc Học và  Hàm Nghi. Ngày khai giảng trường Đồng Khánh hoăn lại một tuần.

       - PTPNLĐ tỉnh Thừa Thiên tái tổ chức khóa huấn luyện quân sựỳ khóa I. 110 nữ công chức và giáo viên cấp Phần và Tỉnh phải tham dự. (CĐ số 5027-TT/NA/CT-M, ngày 10/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       10/9/1963: * Huế: Nguyễn Mâu phá vỡ  kế hoạch băi khóa ở trường Quốc Học. Bắt giữ 5 nữ sinh và 3 nam sinh. Gồm 4 nữ sinh Đồng Khánh “phản động.” (CĐ số 5059-TT/NA/CT-M, ngày 11/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       - 14G30: Bế mạc lớp học tập tại Hương Điền. 129 Khuôn trưởng, Ban trị  sự Khuôn và Huynh trưởng Gia đ́nh Phật tử tham gia từ ngày 8/9/1963. (CĐ số 5059-TT/NA/CT-M, ngày 11/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       11/9/1963: Huế: Mở lớp học tập thứ  hai tại chùa Quốc Ân. 43 tăng ni (37 nam, 6 nữ) tham dự buổi cải huấn tại xă Thủy Trường, Hương Thủy này. 22 người bị tạm giữ tại Ty Cảnh Sát tỉnh, số c̣n lại thuộc các vùng chưa tổ chức học tập. (CĐ số 5059-TT/NA/CT-M, ngày 11/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529) Không kết quả tốt.

       Thứ  Năm, 12/9/1963: Huế: Khai giảng các lớp Đệ Thất và Đệ Lục trường Đồng Khánh.

       Ngày 13/9, khai giảng hai lớp Đệ ngũ  và Đệ Tứ. Lớp Đệ nhị  sẽ khai giảng ngày Thứ  Hai, 16/9/1963. (CĐ số  5088-TT/NA/CT-M, ngày 13/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       - Bắt giữ 11 học sinh Quốc Học v́ dự định tổ chức băi khóa và bạo động. (CĐ số 5124-TT/NA/CT-M, ngày 14/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       Bắt giữ thêm 2 học sinh Quốc Học, 2 trường Bán công, 1 trường Bách khoa b́nh dân. (CĐ số 5128-TT/NA/CT-M, ngày 15/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       - Tổ chức măn khóa lớp học tập tại quận lỵ  Phú Vang.

       79 người bị bắt giữ  tham dự khóa cải huấn này từ  ngày 4/9/1963. 67 người “tốtt nghiệp,”  làm kiến nghị lên Tổng thống, bày tỏ  ḷng hối lỗi đă sai đường, lạc lối; và  lên án hành đầộng của  “các phần tử đội lốt tôn giáo phá rối trị an.”. 12 người không tốt nghiệp. (CĐ số 5124-TT/NA/CT-M, ngày 14/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       - Lễ bế giảng lớp học tập cho 47 ni cô  tại chùa Kiều Đàm, quận Hương Thủy. Các ni cô làm kiến nghị tuyệt đối trung thành với Tổng Thống và lên án hành động của các phần tử đội lốt tôn giáo phá rối trị an. (CĐ số 5159-TT/NA/CT-M, ngày 17/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       15/9/1963: Tiếp tục bắt giữ sinh viên, học sinh dự  định tổ chức băi khóa.

       - Phát động chiến dịch tuyên truyền và  học tập Sắc Lệnh (SL số  104-TTP, ngày 14/9/1963; HS 8506)băi bỏ  lệnh giới nghiêm 20/8/1963.

       Thứ  Hai, 16/9/1963: Huế: Khẩu hiệu kêu gọi băi khóa xuất hiện trong đêm tại các trường Quốc Học, Đồng Khánh, Nữ hộ  sinh Quốc Gia và Bồ Đề (chi nhánh hữu ngạn). Ngoài ra c̣n khẩu hiệu yêu cầu phóng thích các Giáo sư, sinh viên học sinh bị bắt giữ, đả đảo chính phủ kỳ thị tôn giáo, đúng lên tranh đấu cho Phật giáo, Đẳ đảo Việt Minh.

       Nguyễn Mâu bắt các phụ huynh học sinh phải kư  giấy cam kết về hành vi con em học sinh, sinh viên, “cương quyết đập tan mọi âm mưu của Cộng Sản và phản loạn.” Mâu cũng dự định tổ chức thanh niên học đường. (CĐ số 5159-TT/NA/CT-M, ngày 17/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       Thứ  Ba, 17/9/1963: Huế: Các chốt chận có thiết giáp bắt đầu triệt thoái. Bắt giữ thêm 2 học sinh Quốc Học. Thứ Tư, 18/9/1963: Huế: Tỉnh đoàn Công Dân Vụ làm lễ măn khóa học tập 7 ngày cho 44 tăng ni. 22 người đang bị bắt giữ, 22 người tại các chùa chưa học tập. Khóa học bắt đầu từ ngày 11/9/1963. Kiến nghị trung thành và lên án phản loạn đội lốt Phật Giáo. (CĐ số 5204-TT/NA/CT-M, ngày 19/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       Thứ  Sáu, 20/9/1963: Nguyễn Mâu trả  tự do cho Ḥa thượng Đôn Hậu, cùng các Thượng tọa Thiện Siêu, Chánh Trực và Đức Tâm; TTLTQG 2, PTT/1CH, HS 8501)

       Thứ  Hai, 23/9/1963: Bắt giữ hai “điệu” tại chùa Từ  Đàm về việc tự thiêu của Tiêu Diêu. Đó là Nguyên Tịnh (Lê Công Kỳ, 18 tuổi) và Nguyên Khánh (Lê Công Khải, 19 tuổi) (CĐ số 52339-TT/NA/CT-M, ngày 26/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

       24/9/1963: Các tu sĩ Đôn Hậu, Thiện Siêu, Chánh Trực và  Đức Tâm được tự  do. Đôn Hậu, tục danh Diệp Đôn Hậu, về chùa Diệu Đế, rồi lên chùa Linh Mụ; Thiện Siêu, tục danh Vơ Trọng Tường, và Chánh Trực, tục danh Hoàng Văn Trung, về chùa Từ Đàm; và Đức Tâm, tục danh Trần Hoài Cẩm, về chùa Diệu Minh (Cồn Hến). Tuy nhiên, việc đi lại bị hạn chế. (CĐ số 52339-TT/NA/CT-M, ngày 26/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529)

          - Phóng thích 20 công chức bị bắt giữ từ ngày 20/8/1963. (CĐ số 52339-TT/NA/CT-M, ngày 26/9/1963, Nguyễn Mâu gửi BNV; TTLTQG 2, PTT/1CH; HS 8529) 

       Hundreds of thousands of former anti-French nationalists, and Viet Minh cadres were murdered, or concentrated in the “re-education camps,” to be enlightened through malnutrition and illnesses. This mass arbitrary arrest, detention or exile violated, inter alia, UHDR Articles 2 (rights to and freedom of political and other opinions), 9 (no one shall be subjected to arbitrary arrest, detention or exile), 12 (no one shall be subjected to arbitrary interference with his privacy, family, home or correspondence, nor to attacks on his honour and reputation), 18 (freedom of thought, conscience and religion), 19 (freedom of opinion and expression), 20(1) (freedom of peaceful assembly and association), 20(2) (may not be compelled to belong to an association), as well as ICCPR Articles 9(1) (no one shall be subjected to arbitrary arrest or detention), 9(2) (arrested shall be informed, at the time of the arrest, of the reasons to be arrested), 9(3) (right to access to a court), 10 (humane treatment of detainees and respect for their inherent dignity), 14 (Due Process). Some of them suffered torture and cruel treatment in violation of UHDR Article 5 (No one shall be subjected to torture and to cruel, inhuman or degrading treatment or punishment) and ICCPR Articles 7 (prohibiting torture or to cruel, inhuman or degrading treatment or punishment) and 13 (prohibiting torture). These punitive policies–which practically ruined thousands of southern families and put to death tens of thousand political prisoners–were well-documented. 

       The RVN factually monopolized all aspects of life, from politics to cultural activities. The whole country became a vast prison for the non-Communist Vietnamese.[ 55] Freedom of movements of the citizens were strictly restrained. The RVN installed a security system from hamlet to province or city-level to supervise its citizens on the grounds of detecting and exterminating “spies” and “Communist rebels.” Each individual wanted to leave his/her residence had to secure a permit from a hamlet or precinct security agent, and was required to register at the destination’s police post. These security measures violated UHDR Articles 13(1) (right to freedom of movement and residence within the borders of each State), 13(2) (right to leave any country, including his own, and to return to his country) and 12 (liberty of movement and residence). Save for high-ranking government officials, their relatives, and “international workers,” any departure from the country–either as tourist or student–was strictly prohibited. In brief, the general Rights to life prescribed under the U.N. Charter Article 1 and UHDR Article 3 (Everyone has the right to life, liberty and the security of person) were completely denied. No remedy was provided whatsoever, although such is required by ICCPR Article 14 and UHDR Article 8 (right to an effective remedy by the competent national tribunals for acts violating the fundamental rights granted him by the constitution or by law).

       The RVN, of course, provided for its citizens a written constitutional right to “democracy” almost all of the rights mandated by the U.N. Charter. These were, however, another kind of “democracy,” “social security,” and set of rights, known as paper-caked democracy and rights. The only freedom that the South Vietnamese fully enjoyed were freedoms of starvation and sufferings. 

   VII. Liên hệ với CS của họ  Ngô: 

   1. Văn khố chính phủ Việt  Nam hiện nay c̣n lưu trữ một giấy bổ nhiệm ông Ngô Đ́nh Nhu làm Giám đốc văn khố Hà Nội vào tháng 9/1945. Sắc lệnh này mang chữ kư của Bộ trưởng QGGD Vũ Đ́nh Hoè, và Bộ trưởng Nội Vụ Vơ Nguyên Giáp. Xin nói rơ hơn về sắc lệnh bổ nhiệm này, và thời gian ông Nhu phục vụ dưới chính phủ đầu tiên của HCM (1945-1946). 

   2. Ông Ngô Đ́nh Nhu thú  nhận móc nối CS, và đích thân tiếp  đặc sứ Maneli của Phạm Văn  Đồng ngày 2/9/1963 tại Dinh Gia Long.

   Bà  nghĩ ǵ về việc này? 

   3. Liên hệ với CS là một h́nh tội theo Luật pháp VNCH. Tội danh có thể lên tới tử h́nh [nếu là viên chưc cao cấp trong chính phủ, c̣n tội “phản quốc.”]

   Theo Bà, nên truy tố họ  ra ṭa; hay, lật đổ chế  độ, giết đi trừ hậu họa? 

       Background:

       Không ai có thể chối căi việc anh em họ  Ngô tiếp xúc với Cộng Sản. Nếu thời điểm họ Ngô bắt đầu ve văn Cộng Sản c̣n gây nhiều bàn căi, đầu mối bằng xương, bằng thịt xuất hiện tại ngay chính Dinh Gia Long ngày 2/9/1963 là Mieczylslaw Maneli, Trưởng đoàn Poland [Ba Lan] trong Ủy Ban Quốc Tế Kiểm Soát Đ́nh Chiến (ICC, sẽ dẫn UBQT/KSĐC). Đích thân Cố vấn Ngô Đ́nh Nhu (1910-1963) cũng tuyên bố với viên chức t́nh báo Mỹ, và ngay cả các Tướng miền Nam, nhiều lần, rằng ông ta từng tiếp xúc Việt Cộng.( 6) 6. Frederick Nolting, From Trust to Tragedy: The Political Memoirs of Frederick Nolting, Kennedy’s Ambassador to Diem’s Vietnam (New York: Prager Publishers, 1988), tr, 117-18; Chính Đạo, Tôn Giáo & Chính Trị: Phật Giáo, 1963-1967 (Houston: Van Hoa, 1994, 1997), tr. 51.

       T́nh báo Mỹ, Pháp và Việt  đều nói về buổi họp mặt bí  mật với Phạm Hùng (Phó Thủ tướng Bắc Việt, đặc trách kế hoạch thống nhất hai miền Nam-Bắc từ năm 1958). Một số người c̣n nhắc đến, dù chẳng trưng được bằng cớ có thể kiểm chứng nào, những cuộc tiếp xúc giữa ông Nhu và cán bộ CSBV ngay tại Sài G̣n vào hạ tuần tháng 10/1963.( 7) 7. William Colby, Lost Victory, 1989:102-103; Trần Văn Đôn; Nguyễn Văn Châu, Ngô Đ́nh Diệm: Nỗ lực ḥa b́nh dang dở, bản dịch Việt ngữ của Nguyễn Vi Khanh (Los Alamitos, CA: Xuân Thu, 1988), tr. 161-164. Trung tá Châu–một cựu Quân ủy trung ương của Đảng Cần Lao, trước khi nắm Nha Chiến tranh Tâm lư, và rồi đưa qua Oat-shinh-tân làm tùy viên quân sự vào tháng 9/1962–thời gian này có mặt ở Sài G̣n, nhưng không nêu tên nhân chứng.

       Đích thân Tổng thống Diệm, theo một cộng sự viên từ năm 1942, cũng định t́m cách tiếp xúc một cán bộ cao cấp của Hà Nội ở New Dehli vào khoảng trung tuần tháng 11/1963.( 8) 8. Lời chứng của Trần Văn Dĩnh trong Ellen Hammer, A Death in November (NY: Oxford Univ Press, 1987), tr. 268-270; Winters, Year of the Hare, tr. 99; Seymour M. Hersh, The Dark Side of Camelot (Boston: Little, Brown, 1997), tr. 433-434; Philip E. Catton, Diem’s Final Failure: Prelude to America’s War in Vietnam (Lawrence, Kansas: Univ of Kansas Univ. Press, 2002), tr. 195. Dĩnh là một thông ngôn phục vụ tại Ṭa lănh sự Nhật ở Huế từ năm 1942, và có liên hệ với Diệm từ ngày này. Từng giữ chức Tổng Lănh sự Burma, Tổng Giám Đốc Thông Tin, rồi Ṭa Đại sứ ở Mỹ.

       Cũng có tin Nhu đă đạt được một thỏa thuận ngầm với Bắc Việt để thành lập một chính phủ  thống nhất, trung lập với Hồ làm Chủ tịch và Nhu làm Phó.

       1. Mieczylslaw Maneli:

       Từ  mùa Xuân 1963, theo Maneli, nhiều nhân vật trong giới ngoại giao đă yêu cầu Maneli gặp Ngô  Đ́nh Nhu. Trong số này có  Đại sứ Pháp Roger Lalouette, Đại sứ India (Ấn Độ) Ramchundur Goburdhun trong UBQT/KSĐC, Đại sứ Italia (Ư) Giovanni d'Orlandi và Đặc sứ Vatican (Ṭa thánh La Mă) Salvatore d'Asta. Họ đều nói với Nhu về Maneli, và Nhu tỏ ư muốn gặp.

       Tối Chủ Nhật, 25/8, Maneli được giới thiệu với Nhu trong buổi tiếp tân của Trương Công Cừu, vừa để ra mắt ngoại giao đoàn nhân dịp được cử thay Vũ Văn Mẫu làm Quyền Ngoại trưởng, vừa đón tiếp tân Đại sứ Lodge. Ngay sau lần gặp sơ khởi này, Maneli báo cáo về Warsaw, đồng thời thông báo với Đại sứ Liên Sô Suren A. Tovmassian ở Hà Nội và Hà Văn Lâu, Trưởng đoàn VNDCCH tại UBQT/KSĐC. Lâu và Tovmassian, theo Maneli, tán thành. (9) 9. Maneli, 1971, tr. 137-139, 140-147. Từ cuối tháng 8/1963, t́nh báo Mỹ đă biết tin về kế hoạch của Maneli; Foreign Relations of the United States [Bang giao quốc tế của Liên bang Mỹ], 1961-1963, IV:89-90. Sẽ dẫn: FRUS, 1961-1963. Sau ngày 1/11/1963, Bộ trưởng Nội Vụ Tôn Thất Đính cũng họp báo tiết lộ việc Nhu liên lạc với Hà Nội, qua trung gian Maneli; Maneli 1971:112-114. Những lời chứng trong sách của Maneli ấn hành tại Mỹ, tưởng cần nhấn mạnh, chỉ là một thứ truyền khẩu sử, hay dă sử; cần được phối kiểm với các tài liệu văn khố khác.

       Qua ngày 2/9, Nhu mời Maneli vào Dinh Gia Long bàn việc. Sau đó, Maneli ra Hà Nội báo cáo. Nhưng Warsaw đột ngột cho lệnh Maneli ngừng gặp  Nhu. Ngay chiều 2/9, Cố vấn Nhu nh́n nhận với Lodge rằng mới gặp Maneli hôm đó. Theo Nhu, Maneli hỏi Nhu là có thể báo cáo ǵ với Phạm Văn Đồng về những lời tuyên bố của de Gaulle (29/8) và Hồ (29/5/1963 hoặc 8/1963). Nhu trả lời: “Không.”( 10) 10. CĐ 403, ngày 2/9/1963, Lodge gửi BNG; FRUS, 1961-1963, IV:85.

       Ngày 2/9/1963 này, mật báo viên của t́nh báo Mỹ  nhận xét rằng việc Maneli và  nhân viên Pháp (không phải cá  nhân Lalouette) làm trung gian cho Nhu và  Đồng là một thứ bí  mật chẳng dấu được ai (open secret) trong giới ngoại giao Sài G̣n đă nhiều tháng. Mật báo viên này cũng được Maneli nhờ giới thiệu với Nhu nhưng từ chối.( 11) 11. CĐ CIA ngày 2/9/1963; FRUS, 1961-1963, IV:89-90.

       Bốn ngày sau, chiều 6/9, Ngô Đ́nh Nhu tái xác nhận với viên chức CIA là d'Orlandi và Goburdhun nhiều lần yêu cầu Nhu gặp Maneli. Trong buổi gặp ngày 2/9, Maneli khuyên Nhu nên lợi dụng những lời tuyên bố của de Gaulle và Hồ để thương thuyết với Hà Nội. Maneli nói đă được Phạm Văn Đồng ủy quyền làm trung gian [authorized by Pham Van Dong to act as intermediary]. Nhu trả lời Maneli rằng lời tuyên bố của de Gaulle rất “hấp dẫn” [interesting], nhưng chỉ những người thực sự chiến đấu trong cuộc chiến này mới có quyền nói và hành động. Nam Việt Nam liên kết với Mỹ và sẽ là điều vô luân khi ḍ dẫm đơn phương sau lưng người Mỹ. Vấn đề hiệp thương bất lợi cho tinh thần chiến đấu cũng như sự thông suốt về chính trị của dân chúng miền Nam. Nhu khẳng định không thương thuyết với Hà Nội, chỉ tiếp xúc Việt Cọng miền Nam. Nhu c̣n nói không có đường giây bí mật nào với miền Bắc, nhưng Maneli và Goburdhun lúc nào cũng sẵn sàng.( 12) 12. CĐ 0689, CAS gửi CIA; FRUS, 1961-1963, IV:125-126.

         Như  thế, đích miệng Ngô  Đ́nh Nhu thú nhận hai lần  đă gặp Maneli, người tự  nhận là sứ giả  của Phạm Văn Đồng, Thủ  tướng Việt Nam Dân Chủ Cộng Ḥa [VNDCCH].

         Ngày 16/9, Thiếu tướng Trần Thiện Khiêm–Tham Mưu trưởng Liên quân, lúc ấy đă chuẩn bị  đảo chính–mật báo với Mỹ  rằng các Tướng nóng ḷng làm  đảo chính hơn khi thấy thêm nhiều chứng cớ  về việc Ngô Đ́nh Nhu muốn thương thuyết với miền Bắc. [The Generals are . . . becoming increasingly concerned over additional evidence [of] Nhu negotiating for settlement with North]. Theo Khiêm, Nhu tiết lộ với một số Tướng (như Big Minh, Lê Văn Nghiêm) về cuộc tiếp xúc Maneli. Maneli đă mang tới đề nghị của Đồng về việc hiệp thương giữa Bắc và Nam; và Nhu đang nghiên cứu, sẽ cho các Tướng biết thêm những bước kế tiếp. Nhu tuyên bố Maneli đă hoàn toàn dưới sự sử dụng của Nhu và sẵn sàng bay ra Hà Nội bất cứ lúc nào được chỉ thị. Nhu c̣n thêm rằng Đại sứ Pháp Lalouette từng đề nghị tương tự.( 13) 13. Nguyên văn, “Counselor Nhu has discussed with some Generals (Khiem states that he was not in on discussion and only mentioned Big Minh and General Nghiem as being among those with whom Nhu discussed the item) his conversation with Polish Commissioner Maneli. He told Generals that Maneli had brought him a proposal from DRV Prime Minister Pham Van Dong for start of trade between North and South Vietnam. Nhu had informed the Generals that he had taken this under consideration and would consult with them in any future move. According to Nhu, Maneli has stated that he was at Nhu’s complete disposal and ready to fly to Hanoi at a moment’s notice. Nhu had also stated that French Ambassador Lalouette had also offered his services toward same end.” FRUS, 1961-1963, IV:239-240.

       2. Cán bộ “Việt Cộng”:

       Ngô  Đ́nh Nhu nhiều lần tuyên bố  đă bí mật tiếp xúc với cán bộ  Việt Cộng (hiểu theo nghĩa Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam [MT/GPMN]). Mùa Xuân 1963, nhân dịp phát động chiến dịch Chiêu Hồi (vào tháng 4/1963), Nhu khoe đón tiếp cán bộ Cộng Sản cao cấp ngay tại Dinh Gia Long. Có lần, Nhu chỉ vào chiếc ghế Đại sứ Frederick (Fritz) Nolting đang ngồi, nói một lănh tụ Cộng Sản vừa mới rời chỗ đó. Rồi giải thích đang gặp các lănh tụ Việt Cộng để thuyết phục họ về hàng. Nolting báo cáo chi tiết này về Oat-shinh-tân, và xin cho Nhu toàn quyền hành động hầu thành lập một chính phủ “mở rộng.” Nhưng các cố vấn của Kennedy không hài ḷng–họ coi đó gần như một hành động bội phản. (Nolting, From Trust to Tragedy, 1988:117-118). [VNC: And, a day-dream, too].

       Chiều 24/5, Ngô Đ́nh Nhu yêu cầu Tướng Paul Harkins (Tư  lệnh MAC-V), Richard G. Weede (Tham Mưu trưởng MAC-V), John H. Richardson (CIA) và William Trueheart (Cố  vấn chính trị ṭa Đại sứ) vào Dinh Gia Long, xác định từng liên hệ với cán bộ CS cấp cao. Nhu tiết lộ mới được tin mật là CS vừa tổ chức một Hội nghị cán bộ chính trị và quân sự cao cấp ngày 19/5/1963 tại đồn điền Memot trên đất Miên. Mật báo viên của Nhu tham gia hội nghị này. Kết quả, Hội nghị trên quyết định rút 6 tiểu đoàn đặc công từ Việt Nam qua Lào làm nghĩa vụ Quốc tế từ ngày 20/5. Các đơn vị chính qui sẽ rút về mật khu Miên, hay ngừng tham chiến, giao trách nhiệm chiến đấu cho các đơn vị địa phương và tự vệ. Nhu tuyên bố nếu báo cáo trên là đúng, VNCH sẽ tổng tấn công, đánh tan các lực lượng địa phương trên, và ngăn chặn đặc công từ Lào đột nhập Nam Việt Nam. Cầm đầu lực luợng đặc biệt này là Nghệ (?).Tới Lào, Nghệ sẽ là cố vấn của Tướng Trần Sơn [Trần Văn Trà, hay Chu Huy Mân?], Tư lệnh Lực lượng ngoại quốc tại Lào. ( Thư ngày 25/5/1963, Trueheart gửi Hilsman; FRUS, 1961-1963, III:327-330.

       Chiều ngày 2/9, Nhu thú nhận với Lodge rằng ḿnh từng tiếp xúc Việt Cọng. Những cán bộ  VC này đă rất chán nản, muốn ngừng hoạt  động. Sáu tháng trước, một Đại tá VC muốn đào ngũ với 3 tiểu đoàn, nhưng Nhu khuyên ông ta ở lại biên giới Lào chờ cơ hội thuận tiện. Một Tướng VC ở Miên cũng muốn gặp Nhu. Không những VC đang thất vọng mà c̣n cảm thấy bị Bắc Việt lợi dụng.( 16) 16. CĐ 403, ngày 2/9/1963, Lodge gửi BNG; FRUS, 1961-1963, IV:85.

       Có  người cho rằng đây là  lời bịa đặt của Ngô  Đ́nh Nhu. Nhận định này quá  vội vă. Trong hậu trường chính trị  Sài G̣n, luôn luôn có những màn  đi đêm lạ lùng. Không thiếu người nỗ  lực “lôi kéo những phần tử Quốc Gia” ra khỏi sự kiềm tỏa của Cộng Sản trong MT/GPMN. Trong số nhân vật được coi là “người quốc gia” có Kiến trúc sư Huỳnh Tấn Phát (1913-1989) và Luật sư Nguyễn Hữu Thọ (1913-1989)ỳ. Từ năm 1948-1949, Y sĩ Lê Văn Hoạch, một cựu Thủ tướng Nam Kỳ Tự Trị (1946-1947), và Nguyễn Ḥa Hiệp (1906-1974)ỳ đă không ngừng thực hiện kế hoạch đưa phần tử quốc gia về thành. Cuối thập niên 1940, anh em họ Ngô cũng t́m cách liên lạc các đạo hữu Ki-tô trong vùng Việt Minh kiểm soát, lôi kéo họ về phe Quốc Gia. Mùa Thu 1964, Đại tướng Nguyễn Khánh–qua Quốc Vụ Khanh Lê Văn Hoạch–trao đổi thư từ với Phát, Tổng thư kư MT/GPMN, nhưng cũng đồng thời cầm đầu tổ t́nh báo trí vận Sài G̣n-Gia Định. Món quà trao đổi là vợ con Phát và tù binh Mỹ. Hai năm sau, dù đang lưu vong ở Paris, Khánh c̣n mưu toan móc nối Chủ tịch MT/GPMN về hồi chính. Một trong những người trung gian là Nha sĩ Lê Văn Trường ở Paris, người tự nhận là “thượng cấp” của Thọ. Năm 1966, Đại sứ Lodge cũng lọt vào một màn ảo thuật âm mưu đưa Thọ bỏ mật khu. Đó là chưa kể kế hoạch Buttercup, từ 1967 tới 1969, với hy vọng mở đường giây nói chuyện thẳng với MTDT/GPMN–đưa đến việc phóng thích Dược sĩ Yên và Nguyễn Thị Chơn, vợ Trần Bạch Đằng. (17) 17. Xem Chính Đạo, VNNB, 1939-1975, tập I-D: 1964-1968 (đang in).

       Trong hai năm 1962-1963, chung quanh Ngô Đ́nh Nhu có khá nhiều cán bộ t́nh báo chiến lược CSBV. Albert Phạm Ngọc Thảo và Vũ Ngọc Nhạ chỉ là hai người được biết nhiều nhất. Lời thú nhận “móc nối Việt Cộng” của Nhu, bởi thế, cần được nghiên cứu kỹ càng hơn trước khi có một nhận định vơ đoán [sweeping remark]. Cho tới khi có tài liệu chứng minh ngược lại, chúng ta không thể không tin lời khai của chính ông Nhu. (Theo h́nh luật Mỹ, lời tự thú của nghi can là bằng chứng rất đáng tin cậy) 

       3. Phái viên khác của Hà Nội:

       Theo một nguồn tin, Ngô Đ́nh Nhu c̣n mượn cớ đi săn, để bí mật gặp cán bộ CSBV.

       a. Truờng hợp Phạm Hùng:

       Cán bộ CS được William Colby–trưởng lưới t́nh báo CIA tại Sài G̣n, Giám đốc Sở  CIA Đông Nam Á, Phụ tá  Giám đốc kế hoạch b́nh địỳnh nông thôn ở  Việt Nam [CORDS], và rồi Giám đốc CIA–nêu đích danh là Phạm Hùng (1912-1988), Ủy viên Bộ Chính Trị Đảng Lao Động Việt Nam, Phó Thủ tướng, nguyên Chủ Nhiệm Ủy Ban Thống Nhất. Theo Colby, nhiều năm sau cái chết của anh em Diệm-Nhu, một Tướng cao cấp thuộc nhóm đảo chính 1963 [Trần Văn Đôn, Trần Thiện Khiêm hay Tôn Thất Đính?] tuyên bố đă từng nghe tin Nhu gặp Phạm Hùng vào [tháng 2/1963]. Cuộc gặp mặt này xảy ra trong giai đoạn Diệm-Nhu đang có nhiều dị biệt lớn lao với Mỹ, và nỗ lực t́m cách thoát khỏi sự bế tắc giữa hai gọng ḱm Mỹ và Cộng Sản.( 18) 18. William Colby, Lost Victory, 1989:102-103. Trong cuốn Our Endless War in năm 1987, Đôn không nhắc đến chi tiết này. Ấn bản tiếng Việt của tập hồi kư trên ghi rằng Nhu được Trung tá Bường, tỉnh trưởng B́nh Tuy, đưa đến gặp Phạm Hùng và hai người khác. Nhu hứa với Phạm Hùng là sẽ cho Lệ Xuân và Lệ Thủy ngồi lên chuyến xe lửa thống nhất đầu tiên ra Hà Nội (tr. 183). Tướng Đôn, tưởng cũng nên ghi nhận, là một trong những “nguồn tin đáng tin cậy” của các viên chức Mỹ. Một trong những lư do là Đôn từng được OSS huấn luyện vào mùa Hè 1945, rồi gửi trở lại nội địa lấy tin tức về quân Nhật. Đôn rất thân thiết với Lucien “Lou” Conein và Edward Lansdale.

       Là  người thân thiết với Nhu và  chống việc thay Diệm, Colby không trích dẫn lời chứng của Tướng [Đôn Khiêm hay Đính?] một cách tắc trách. Muốn bác bỏ hay “chỉnh lư” chi tiết này, cần t́m ra tư liệu văn khố Bộ Chính Trị Đảng CSVN, Nga hay Trung Cộng chứng minh không có màn đi đêm, mà không thể chỉ dùng lối nhận định vơ đoán là “tin đồn vô căn.” Về chi tiết Phạm Hùng là “ngườợi cầm đầu các nỗ lực của Cộng Sản tại miền Nam [the leader of the Communist effort in the South] mà Colby đề cập cũng không nhất thiết phải hiểu thu hẹp như Bí thư Trung Ương Cục Miền Nam vào thời gian này [1963]. Năm 1963, Phạm Hùng, với cương vị Phó Thủ tướng, cựu Chủ nhiệm Ủy Ban Thống nhất, có thể được kể như người cầm đầu nỗ lực của CS tại miền Nam. Những Nguyễn Văn Linh, Vơ Toàn (Vơ Chí Công), Trần Văn Trà, Trần Nam Trung (Trần Lương), Trần Văn Tấn (Lê hay Trịnh Trọng Tấn) chỉ là cán bộ trung cấp (Ủy viên trung ương Đảng) tại “B”. Câu văn của Colby có thể cũng chỉ nhằm ghi nhận rằng Phạm Hùng là người cầm đầu CS miền Nam khi Colby được mật báo về chuyện gặp gỡ bí mật Nhu-Hùng bốn năm năm trước.( 19) 19. Colby dùng từ “apocryphal” [sự phóng đại], khi phê b́nh lời nhận xét của Phạm Hùng về sự hữu hiệu của Ấp chiến lược do người bạn thuật lại, mà không nhắm vào bản tin về buổi gặp mặt Nhu-Hùng. Cuộc gặp mặt Hùng-Nhu, tưởng nên ghi thêm, cũng được t́nh báo Pháp ghi nhận. Tin t́nh báo th́ thường chỉ ghi “reliably informed.” Lời chứng của các Tướng Đôn, Khiêm, Minh hay Nghiêm có mức khả tín nào sẽ được tài liệu văn khố bạch hóa trong tương lai.

       (Giáo sư Trần Bạch Đằng–người phụ  trách tuyên giáo TưCMNVN, từng bí  mật liên lạc t́nh báo Mỹ qua kế hoạch Buttercup năm 1967-1969–nói với tôi, trong dịp phỏng vấn ở Sài G̣n năm 2004-2005, là không hề có tiếp xúc mật với họ Ngô. Tuy nhiên, chưa hẳn TWĐ đă cho TƯCMN biết mọi chi tiết về ngoại giao và t́nh báo chiến lược)

       b. Những đầu mối khác:

       Vài tác giả c̣n ghi nhận  đại diện CSBV vào gặp Ngô  Đ́nh Nhu ngay tại Sài G̣n vào hạ  tuần tháng 10/1963, qua trung gian Đại sứ India trong UBQT/KSĐC  “nhiều lần,” dù  chẳng trưng được bằng cớ  có thể kiểm chứng nào [như  nhân và địa danh, thời  điểm, v.. v ...]. (Nguyễn Văn Châu, Ngô Đ́nh Diệm: Nỗ lực ḥa b́nh dang dở, bản dịch Việt ngữ của Nguyễn Vi Khanh (Los Alamitos, CA: Xuân Thu, 1988), tr. 161-164. Xem thêm đoạn nói về yếu tố India gần cuối bài. Trung tá Châu–một cựu Quân ủy trung ương của Đảng Cần Lao, trước khi nắm Nha Chiến tranh Tâm lư, và rồi đưa qua Oat-shinh-tân làm tùy viên quân sự vào tháng 9/1962–thời gian này có mặt ở Sài G̣n, nhưng không nêu tên nhân chứng.

       Những âm mưu đi đêm giữa Ngô  Đ́nh Nhu với Hà Nội, dĩ  nhiên, phải nhiều thời gian nữa mới rơ hết chi tiết, khi tài liệu văn khố Bộ Chính Trị Đảng CSVN, Trung Cộng, Liên Sô Nga hay Vatican mở ra cho các nhà nghiên cứu. Một số tư liệu Pháp và Mỹ hiện cũng chưa giải mật. Người học sử nghiêm túc không thể không thận trọng về mặt trận t́nh báo dầy phủ sương mờ nghi hoặc này, chẳng nên áp dụng cứng ngắc thứ luật “bằng chứng” [Evidence Rule] của luật pháp Mỹ gọi là “hearsay” [nghe lại lời kể của một người khác]. Hơn nữa, có những bằng chứng không thể bài bác khác, sau khi phối kiểm lại, cho thấy Diệm-Nhu quả thực đă ve văn Hà Nội, t́m cách gặp đại biểu Hà Nội, khiến chính phủ Mỹ lo ngại rằng một sự thỏa thuận Bắc-Nam có thể trở thành sự thực vào khoảng cuối năm 1963. (Giáo sư Trần Bạch Đằng–người phụ trách tuyên giáo TưCMNVN, từng bí mật liên lạc t́nh báo Mỹ qua kế hoạch Buttercup năm 1967-1969–nói với tôi, trong dịp phỏng vấn ở Sài G̣n năm 2004-2005, là không hề tiếp xúc mật với họ Ngô)

       T́nh báo Mỹ, Pháp và Việt  đều nói về buổi họp mặt bí  mật với Phạm Hùng (Phó  Thủ tướng Bắc Việt, đặc trách kế hoạch thống nhất hai miền Nam-Bắc từ năm 1958). Một số người c̣n nhắc đếnnhững cuộc tiếp xúc giữa ông Nhu và cán bộ CSBV ngay tại Sài G̣n.( 7) 7. 

   3. Theo ông Trần Văn Dĩnh, TT Diệm mật lệnh cho ông Dĩnh tiếp xúc đại diện Hà  Nội ở New Delhi, vào trung tuần tháng 11/1963.

   Bà  có biết việc này không? 

       Background:

       Trần Văn Dĩnh–cố vấn và xử lư thường vụ  Ṭa Đại sứ Việt Nam tại Oat-shinh-tân từ  ngày 22/8/1963, đang trên đường qua New Dehli nhận nhiệm sở mới–tiết lộ rằng ngày 29/10 đích thân Ngô  Đ́nh Diệm chỉ thị cho Dĩnh chuẩn bị gặp một đại diện Hà Nội (Phạm Ngọc Thạch hay Lê Đức Thọ?) để ḍ ư. Theo dự trù, Dĩnh sẽ gặp phái viên Hà Nội ngày 15/11/1963 tại New Dehli, nơi Nguyễn Cơ Thạch (Phạm Văn Cương) đang giữ chức Tổng Lănh sự từ ngày 26/7/1956. Nhưng cuộc đảo chính 1/11/1963 khiến âm mưu này phải bỏ dở. Theo Dĩnh, Diệm c̣n dặn phải dấu kín Nhu. (Lời chứng của Trần Văn Dĩnh trong Ellen Hammer, A Death in November (NY: Oxford Univ Press, 1987), tr. 268-270; Winters, Year of the Hare, tr. 99; Seymour M. Hersh, The Dark Side of Camelot (Boston: Little, Brown, 1997), tr. 433-434; Philip E. Catton, Diem’s Final Failure: Prelude to America’s War in Vietnam (Lawrence, Kansas: Univ of Kansas Univ. Press, 2002), tr. 195. Dĩnh là một thông ngôn phục vụ tại Ṭa lănh sự Nhật ở Huế từ năm 1942, và có liên hệ với Diệm từ ngày này. Từng giữ chức Tổng Lănh sự Burma, rồi Tổng Giám Đốc Thông Tin, trước khi phục vụ Ṭa Đại sứ ở Mỹ. Chẳng hiểu do ngẫu nhiên hay v́ một lư do nào cả Châu và Dĩnh, hai cán bộ Cần Lao cao cấp, đều có mặt ở Sài G̣n vào những ngày cuối của chế độ Diệm. Theo tài liệu văn khố Phủ Tổng thống Đệ nhất Cộng Ḥa, vào cuối tháng 10/1963 có một Đại hội chống Cộng ở Sài G̣n.

   Cũng có tin Nhu đă đạt được một thỏa thuận ngầm với Bắc Việt để thành lập một chính phủ thống nhất, trung lập với Hồ làm Chủ tịch và Nhu làm Phó. 

   4. Ôạng Nhu và TT Diệm  đă vi phạm luật pháp của VNCH, móc nối CS, đáng tội tử h́nh. Theo bà  nên đưa họ ra ṭa xét xử, trước khi hành h́nh; hay, nên giết ngay trong ḷng Thiết Vận Xa để ngừa hậu họa? 

       Background:

       Thứ  Năm, 6/5/1959: Diệm ban hành Luật 10/59 nhằm diệt Cộng và  thiết lập ṭa án quân sự  lưu động để xét xử  cán bộ Việt Cộng. Toà Mặt Trận này có quyền chung thẩm; dùng Dụ số 47 năm 1956 để trừng trị Việt Cộng. 

   VIII. Bị đưa đi lưu vong, bà  mang theo được bao nhiêu tài sản? Ông Nguyễn Văn Bửu và TGM Thục chuyển ngân giúp bao nhiêu? Trước năm 1954, ai cũng biết ông bà vô cùng nghèo khổ. Cách nào có tiền tậu nhà và appartment cho thuê ở Paris? Hiện ai đang quản trị khách sạn ở Roma? 

       Background:

       Thứ Ba, 3/2/1959: - Đại sứ Durbrow báo cáo về đảng Cần Lao. Theo Durbrow đảng này có khoảng 16,000 đảng viên, chia làm 2 phe: Trung và Nam. Ngô Đ́nh Cẩn cầm đầu phe miền Trung; Ngô Đ́nh Nhu cầm đầu phe miền Nam. Phụ tá cho Cẩn là Hà Thúc Luyện; Phụ tá cho Nhu là Trần Kim Tuyến.

       Cần Lao chia làm nhiều nhóm.

       Lê  Văn Đồạng, hiện là  Bộ trưởng Canh nông, có  vợ là cô của Lệ  Xuân (vợ Nhu).

       Trần Quốc Bửu là một trong những người sáng lập  đảng, và giữ chức Chủ  tịch Liên Đoàn Thanh Lao Công VN.

       Bửu và Đồạng là “người”  của Nhu. Nhóm này có khoảng 700 người. Huỳnh Văn Lang nghi rằng nhóm này bị VC xâm nhập. (tr. 512) Đồạng nắm Ban tổ chức của Đảng, với Thái Mạnh Tín làm phụ tá. Vào tháng 4/1958, có tất cả 286 tổ, nhưng chỉ tiếp xúc với 126 tổ, trong đó 57 tổ thuộc phạm vi Sài G̣n.

       Ban kinh tài do Nguyễn Văn Bửu và  Trần Kim Tuyến chỉ huy.

       Nhóm Trần Kim Tuyến và Phạm Văn Nhu [Chủ  tịch QH năm 1955-1956. Cha đỡ  đầu của Huỳnh Văn Cao] thường xin giấy xuất/nhập cảng bán ra lấy tiền gây quĩ  (bởi thế, Tuyến c̣n có  bí danh “Tuyến lông vịt”). Đảng c̣n được môn bài khai thác các trạm xăng; nhưng nỗ lực đ̣i các hăng dầu nạp măi lộ không thành công. Nhân vật kinh tài lừng lẫy nhất là Nguyễn Văn Bửu, một thân tín của Cẩn. Bửu khai thác quế xuất cảng, và có một đoàn tàu vận tải duyên hải. Bửu thường không ghi đúng số tiền hàng hoá xuất cảng, đôi khi giảm tới 40%, để dành số ngoại kim thặng dư trong ngân hàng ngoại quốc hầu đề pḥng hàng hoá bị hư hỏng.

       Đảng Cần Lao cũng đang xâm nhập giới chức binh đội. Viên chức ảnh hưởng nhất trong Quân Ủy Cần Lao là Phạm Thu Đường, Chánh văn pḥng của Nhu. Trên danh nghĩa, cầm đầu Quân ủy là Trung tá Nguyễn Văn Châu, Giám đốc Nha Chiến Tranh Tâm Lư.

       Theo Durbrow, quân đội là  mối đe dọa lớn của chế  độ. (Tel 279, 2 March 1959, Durbrow gửi BNG; FRUS, 1958-1960, I:144-170 [TL 56]). [Xem thêm Tels 213, 22 Dec 1958, Durbrow gửi BNG; FRUS, 1958-1960, I:109-113 [TL 45]) & 1169, 31 Dec 1958, I:114-117 [TL 46] 

       23/7/1959: Durbrow nói chuyện với Nhu về  Đảng Cần Lao. Dùng loạt bài 6 kỳ của Albert M. Colegrove xuất hiện trên các báo Scripts-Howard từ 20 tới 25 tháng 7/1959 để hỏi về vụ xuất cảng quế [cassia] và làm hóa đơn giả [under-invoicing] để thu lợi.

       Theo Nhu, Đảng Cần Lao được  đặc quyền xuất cảng quế,  để khuyến khích dân chúng tham gia, để tái lập kỹ nghệ  sản xuất quế.

       Theo Nhu những lời chỉ trích rằng Đảng Cần Lao độc quyền mọi doanh nghiệp và  công nghiệp, là do Đảng Đại Việt và các đảng đối lập tung ra. Theo Nhu, ngoại trừ  Đảng Cộng Sản, những đảng đối lập chẳng xứng đáng với danh nghĩa  Đảng. Họ tập họp một số  khuôn mặt bất măn chẳng được đám đông ủng hộ, và chỉ biết t́m cảm t́nh của ngoại bang qua việc chỉ trích chính phủ. Nhu thuật lại kinh nghiệm hoạt động của Đảng Cần Lao là chỉ phê b́nh từng điểm sai của chính phủ, nhưng khen ngợi những điều chính phủ làm đúng. V́ vậy mà dưới thời Bảo Đại, đảng của Nhu cũng như tờ báo của Đảng không hề bị đàn áp dù đối lập. Mới đây Nhu đă kêu gọi những người đối lập hành động tương tự như ḿnh. Nhu cũng nói CS đă bắt chước đ̣n phép [trick] này của Nhu. (I:220-225) 

   IX. Xin nói rơ về cái chết của vợ chồng Luật sư Chương năm 1986 tại Oat-shinh-tân. Tại sao có tin thoạt tiên bà bắt vợ chồng Lệ Chi khai là ông bà Chương chết tự nhiên v́ tuổi già? Bà có tin rằng em trai bà, Luật sư Khiêm, bị bệnh thần kinh, hay chỉ là một lư do Luật sư bào chữa đưa ra để tránh lao tù? 

       Background:

   24/7/1986: Vợ chồng Trần Văn Chương-Thân Thị Nam Trân bị  giết ở Washington, DC.

       Trước đó vài giờ, Nam Trân điện thoại cho con gái lớn là  Lệ Chi ba lần (lúc 21G19, 21G30 và 21G56), thông báo Khiêm và Chương gây gổ với nhau, và Nam Trân “sợ hăi cho Chương.” Theo Etienne Oggeri, một người Pháp, từ Roma, Lệ Xuân muốn vợ chồng Oggeri và Lệ Chi thay đổi lời khai với Cảnh sát, và tin rằng cha mẹ ḿnh chết tự nhiên. Nhưng vợ chồng Oggeri nghĩ rằng Khiêm đă phạm tội giết cha, giết mẹ [matricide and patricide] v́ tức giận không được hưởng gia tài.

       Người bị cáo buộc giết hai vợ chồng Chương là  Trần Văn Khiêm (1926-?), con trai duy nhất. Khiêm cũng hành nghề Luật sư ở Việt Nam. Năm 1954, Khiêm  được cử làm Phát ngôn viên của chính phủ Diệm. Từ năm 1963, Khiêm ngả theo vợ chồng Nhu, trong khi Chương và Nam Trân chống lại. Từ đầu thập niên 1970, Khiêm sống lang thang khi ở Mỹ, lúc Italia, lúc ở Pháp. Một thời gian, vợ chồng Chương coi Khiêm như “một tên bất lực, vô tài,” mỗi tháng trợ cấp 300 Mỹ kim, nhưng không cho Khiêm hưởng gia tài trị giá khoảng 650,000 Mỹ Kim.

       Năm 1986, Khiêm trở lại Oat-shinh-tân sống với vợ  chồng Chương. Vài tháng sau, ngày 24/7/1986, vợ chồng Chương chết v́ nghẹt thở trong pḥng ngủ.

       Luật sư của Khiêm muốn xin ṭa đ́nh hoăn phiên ṭa v́ lư do Khiêm bệnh thần kinh, nhưng Khiêm không chịu.

       Trong thời gian bị giam cứu, Khiêm viết rất nhiều thư  và hoàn tất một bản thảo dày khoảng 800 trang, với tựa đề “Âm mưu của Do Thái chống lại Ngô  Đ́nh Diệm, Ngô Đ́nh Nhu, John Kennedy, Robert Kennedy và tôi” [“The Israeli Plot Against Ngo Dinh Diem, Ngo Dinh Nhu, John Kennedy, Robert Kennedy and Me.”] Khiêm c̣n cảnh giác Reagan là coi chừng sẽ bị ám sát. Saundra Saperstein and Elsa Walsh, “A Muder in the Family: Behind the tragic death of a prominent Viet couple;” Sunday Punch, Nov 8, 1987, p. 3.

       [July 24, 1986: Tran Van Chuong and his wife were found dead of asphyxiation. Nam Tran made three quick calls to Oggeri, according to court records.

       9:19 p.m.

       9:20 p.m. “And I am afraid for your father,”

       9:56 p.m.: would increase his 300-a-month allowance to $500. “And now he seems appeased.”

       Tran Van Khiem (1926-?):; disinherited in the 1977 wills.

       Khiem wants to stand trial.

       Oggeri’s two sons want to silence him.

       Le Xuan believes that someone is trying to quiet him, her parents died of natural causes. “This is a family affairs.”[ Lệ Chi] Oggeri said that Madame Nhu tried to get her to change her version of the night’s events].


        Vũ Ngự Chiêu
        

Trang mạng Việt Nam Văn Hiến
Trang Mẫu Phỏng Vấn Bà Trần Thị Lệ Xuân
www.vietnamvanhien.net
Email: thuky@vietnamvanhien.net


Trang mạng Việt Nam Văn Hiến là nơi lưu trữ và phổ biến những biên khảo, sáng tác và ư kiến
 của quư vị và các bạn nhằm mục đích bảo tồn di sản văn hóa và phục hồi nền an lạc & tự chủ của Việt tộc.





Trở lên đầu trang



Trần Lệ Xuân



Trần Lệ Xuân với lực lượng phụ nữ bán quân sự


Trần Lệ Xuân sinh tại Huế (có tài liệu ghi là Hà Nội). Bà là cháu gái của vua Đồng Khánh và là con của luật sư Trần Văn Chương.
Lúc nhỏ bà học trường Albert Sarraut ở Hà Nội, tốt nghiệp tú tài Pháp. Năm 1943 bà kết hôn với Ngô Đ́nh Nhu
 cải sang đạo Thiên Chúa, từ bỏ đạo Phật. Bà là dân biểu, chủ tịch Hội Phụ nữ Liên đới, thường được gọi là "Bà Cố vấn" và được
 coi là Đệ nhất Phu nhân (First Lady) của Việt Nam Cộng Ḥa từ năm 1955 đến năm 1963 v́ Tổng thống Ngô Đ́nh Diệm không lập gia đ́nh.

Trong thời Đệ nhất Cộng hoà của miền Nam Việt Nam, Trần Lệ Xuân bị cho là người lộng quyền. Việc Ngô Đ́nh Diệm để cho bà cũng như Ngô Đ́nh Thục, Ngô Đ́nh Nhu, Ngô Đ́nh Luyện và người em út Ngô Đ́nh Cẩn tham gia sâu vào việc nước tạo nên h́nh ảnh gia đ́nh trị độc đoán kiểu phong kiến.

Trong sự kiện Phật Đản năm 1963, ngày 3 tháng 8 năm 1963, trong cuộc nói chuyện với phụ nữ bán quân sự, Trần Lệ Xuân lên tiếng rằng "hoạt động của Phật giáo là một h́nh thức phản bội xấu xa..."[cần dẫn nguồn]. Về sự tự thiêu của Ḥa thượng Thích Quảng Đức, bà nhiều lần công khai phát biểu "Vỗ tay hoan nghênh các vụ tự thiêu, nếu ai có thiếu xăng dầu th́ tôi sẽ cho" và gọi vụ tự thiêu là "nướng sư" (nguyên văn: I would clap hands at seeing another monk barbecue show)[1]. Trả lời phỏng vấn của kư giả báo New York Times, Trần Lệ Xuân nói: "Tôi c̣n thách mấy ông sư thêm mười lần nữa. Phương pháp giải quyết vấn đề Phật giáo là phớt tỉnh, không cần biết tới"{{fact}. Các hành động, phát biểu thiếu cân nhắc và quá khích của bà góp phần đổ thêm dầu vào lửa dẫn đến cuộc đảo chính ngày 1 tháng 11 năm 1963, chấm dứt nền Đệ nhất Cộng ḥa của Việt Nam Cộng ḥa.

Trần Lệ Xuân cũng là người khởi xướng kiểu áo dài cổ thuyền, khoét sâu (mà dân chúng vẫn gọi nôm na là "áo dài Trần Lệ Xuân") tạo ra một làn sóng thời trang áo dài hở cổ mới mà những người cổ học lên tiếng phê phán.

Bà c̣n cho xây dựng tượng Hai Bà Trưng, nhưng với khuôn mẫu Trưng Trắc giống hệt bà c̣n Trưng Nhị giống hết con gái Lệ Thủy của bà. Ba năm sau ngày bà đi lưu vong, hai tượng này bị đập bỏ. Ngày nay, những cánh rừng do bà khởi xướng trồng trên đường từ Sài G̣n đến rừng Cát Tiên vẫn được nhân dân gọi là rừng Trần Lệ Xuân.


Trần Lệ Xuân và Lyndon Baines Johnson năm 1961


Sống lưu vong

Trong tháng 10 năm 1963, Trần Lệ Xuân cùng con gái Ngô Đ́nh Lệ Thủy đi Hoa KỳRoma với dự định sẽ vạch trần âm mưu lật đổ của Tổng thống KennedyCIA trước công chúng Mỹ.

Ngày 1 tháng 11 năm 1963 Trần Lệ Xuân và con gái đang trú ngụ tại khách sạn sang trọng Wilshire Hotel ở Beverly Hill, California th́ cuộc đảo chính xảy ra, chồnganh chồng bà bị giết.

Ngày 15 tháng 11 năm 1963, Trần Lệ Xuân và Lệ Thủy rời khỏi Los Angeles để đi Roma sinh sống sau khi phát biểu: "Tôi không thể cư ngụ ở Mỹ, v́ lư do đơn giản chính phủ của họ đă đâm sau lưng tôi."[cần dẫn nguồn]

Ngày 16 tháng 10 năm 1971, tờ New York Times đưa tin bà bị đánh cướp số nữ trang trị giá trên 32 ngàn dollar tại Roma.

Ngày 9 tháng 5 năm 1975 khi trả lời phỏng vấn đài truyền h́nh NBC Trần Lệ Xuân đă tố cáo chính quyền Kennedy can thiệp vào Nam Việt Nam là "nhằm tạo thanh thế và sự ủng hộ cho Đảng Dân chủ Hoa Kỳ".

Ngày 2 tháng 11 năm 1986, Trần Lệ Xuân tố cáo Mỹ chơi xấu với gia đ́nh bà trong việc bắt giữ Trần Văn Khiêm (em trai bà) về tội giết cha mẹ là ông bà Trần Văn Chương tại nhà riêng ở Washington, D.C. hồi tháng 7 cùng năm.

Những năm đầu thập niên 1990, Trần Lệ Xuân sống tại vùng Riviera Pháp và thường chỉ trả lời phỏng vấn một lần duy nhất để lấy tiền và vé máy bay khứ hồi cho con gái út qua thăm ông bà ngoại ở Mỹ.

Hiện nay Trần Lệ Xuân đang sống một ḿnh, viết hồi kư tại một trong 2 căn hộ thuộc quyền sở hữu của bà (căn thứ hai cho thuê) trên tầng 11 của một ṭa nhà cao tầng gần tháp Eiffel tại Quận 15, thủ đô Paris (Pháp) và cắt đứt mọi quan hệ với các nhân vật chính trị. Hai căn hộ này theo bà là của một nữ bá tước tỉ phú người ƯCapici tặng mặc dù hai người chưa từng gặp nhau.

                                                                                                      Trần Lệ Xuân và con gái Ngô Đ́nh Lệ Thủy

Gia đ́nh

  • Cha: Luật sư Trần Văn Chương, đại sứ Việt Nam Cộng ḥa tại Hoa Kỳ
  • Chồng: Ngô Đ́nh Nhu, Cố vấn của Tổng thống

Các con:

  • Ngô Đ́nh Trác, tốt nghiệp kỹ sư canh nông, 55 tuổi (2007), lấy vợ người Ư, có 4 con (3 trai, 1 gái)
  • Ngô Đ́nh Quỳnh, tốt nghiệp ESSEC (Trường Kinh tế và Thương mại Pháp), hiện làm cho một công ty Mỹ tại Bruxelles, Bỉ
  • Ngô Đ́nh Lệ Thủy, trưởng nữ, mất v́ tai nạn giao thông tại Paris năm 1968
  • Ngô Đ́nh Lệ Quyên, tiến sĩ Luật Đại học Roma, không nhập quốc tịch Ư tuy có chồng người Ư. Con trai 7 tuổi (2007) mang họ mẹ trên giấy tờ là: Ngô Đ́nh Sơn.

Nguồn : http://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BA%A7n_L%E1%BB%87_Xu%C3%A2n#S.E1.BB.91ng_l.C6.B0u_vong

Khánh Vân sưu tầm





             Bà Ngô Đ́nh Nhu ( Trần Lệ Xuân) - Cuộc Sống Lưu Vong Buồn Thảm (???)
Posted on by Mr Admin

Mỗi khi nhắc đến gia đ́nh họ Ngô là phải nhắc đến vợ chồng ông Ngô Đ́nh Nhu – và bà Trần Lệ Xuân.

Tuy là những người đứng sau rèm “chấp chính” nhưng Ngô Đ́nh Nhu và Trần Lệ Xuân lại có nhiều quyền thế và có thể nói quyền lực của hai con người này có thể hơn cả tổng thống Ngô Đ́nh Diệm

Mấy anh chị em ruột nhà họ Ngô th́ ai cũng đă về “Nước Chúa”, chỉ c̣n lại bà quả phụ Ngô Đ́nh Nhu (Trần Lệ Xuân). Vậy bà quả phụ một thời lăy lừng hiện nay sống như thế nào? Xin tiết lộ một vài chi tiết về cuộc sống hiện nay của con người một thời “làm mưa làm gió” trên đất trời phương Nam.

bango_1.JPG

Ngày hai anh em Diệm – Nhu bị hạ sát (11/1963) th́ bà Trần Lệ Xuân đang ở đất Mỹ để “giải độc” cho chế độ nhà Ngô. Trần Lệ Xuân cùng trưởng nữ là Ngô Đ́nh Lệ Thủy đă tới nhà thờ để dự lễ cầu hồn cho người thân. Nỗi đau tang gia chưa nguôi th́ bà Lệ Xuân được tin mẹ chồng là bà Ngô Đ́nh Khả (Phạm Thị Thân) hơn 90 tuổi đă tạ thế tại Huế. Quả phụ Ngô Đ́nh Nhu cùng các con không được về nước chịu tang mẹ chồng và bà nội.

bango_3.JPGCả giám mục Ngô Đ́nh Thục và đại sứ Ngô Đ́nh Luyện cũng không được về nước chịu tang thân mẫu. 3 năm sau những biến cố ấy th́ trưởng nữ của bà, Ngô Đ́nh Lệ Thủy lại qua đời do tai nạn giao thông tại Paris (Pháp).

Sau đó bà Trần Lệ Xuân cùng các con nhỏ chuyển về sinh sống tại La Mă, nơi giám mục Ngô Đ́nh Thục đang tạm sống ở đó.

Ngày 13/12/1984, mấy mẹ con quả phụ Ngô Đ́nh Nhu lại nhận được tin giám mục Ngô Đ́nh Thục đă từ trần tại đất Mỹ sau mấy năm bị khủng hoảng tinh thần. Khi c̣n ở Việt Nam, hay lúc sống lưu vong, Ngô Đ́nh Thục lúc nào cũng thương yêu mẹ con Trần Lệ Xuân. Do vậy với gia đ́nh bà, ông Ngô Đ́nh Thục không chỉ là người thân ruột thịt mà c̣n là ân nhân của bà nơi đất khách. Nghe nói, nhà cửa của mấy mẹ con bà quả phụ ở La Mă đều do ông Ngô Đ́nh Thục chu cấp, và c̣n tài trợ tiền bạc cho 3 đứa con bà Nhu ăn học đến nơi đến chốn. Khi được tin ông Ngô Đ́nh Thục qua đời, mấy mẹ con bà Nhu định sang Mỹ phục tang, nhưng không biết v́ lư do ǵ có chuyện xích mích trong gia đ́nh họ Ngô nên ông Ngô Đ́nh Luyện, em út trong gia đ́nh họ Ngô, không cho mẹ con bà Nhu sang Mỹ dự tang lễ Giám mục Ngô Đ́nh Thục.

bango_4.JPGGần 2 năm sau (28/7/1976), bà Lệ Xuân nhận được điện thoại của người em trai ruột của bà là Trần Văn Khiêm báo tin song thân là ông bà Trần Văn Chương đă qua đời nhưng không rơ nguyên nhân (???). Sau đó lại được tin Trần Văn Khiêm bị cảnh sát Mỹ bắt giữ do có liên quan đến cái chết của song thân. Cha mẹ qua đời bà cũng không thể qua Mỹ chịu tang được. Đến năm 1990, người em út của gia đ́nh họ Ngô là Ngô Đ́nh Luyện cũng qua đời tại Paris v́ bệnh. Mẹ con bà Nhu cũng không sang dự đám tang v́ trước đó họ đă có xích mích. Cuộc đời Trần Lệ Xuân từng chứng kiến 10 cái tang (đều bất đắc kỳ tử), từng khóc hết nước mắt nhưng không một lần được tham dự tang lễ âu cũng là một chữ “Lệ”!

Cho tới nay có nhiều người nghe tin đồn là Bà Nhu đă lấy chồng khác hoặc đă qua đời từ lâu rồi. Nhưng tất cả chỉ là tin đồn.

Vào tháng 3/2002, luật sư Trương Phú Thứ có sang Paris chơi và đă đến thăm gia đ́nh bà quả phụ Ngô Đ́nh Nhu. Khi về lại Mỹ, luật sư Trương Phú Thứ đă viết một bài khá dài về cuộc gặp gỡ với bà quả phụ Ngô Đ́nh Nhu. Luật sư Trương Phú Thứ cho biết, bà Nhu ở một ḿnh trong căn nhà của một ṭa nhà mới xây gần tháp Eiffel (Paris). Bà Nhu là chủ sở hữu 2 căn nhà ở trên tầng lầu thứ 11 của ṭa nhà cao tầng ở khu vực có địa thế rất đẹp và đắt tiền nhất thủ đô Paris. Bà Nhu ở một cái và cái thứ hai cho thuê để lấy tiền sinh sống. Đó là lợi tức duy nhất của bà, cũng đủ sống và không cần nhờ vả đến các con. Bà sống ẩn dật đi về lẻ loi thầm lặng đến nỗi một khuôn mặt quen thuộc của cộng đồng người Việt tại Paris là cựu trung tướng quân đội Sài G̣n Trần Văn Trung vẫn tưởng là bà Nhu hiện đang sống ở Italia. Bà Nhu tuy đă ngoài 80, nhưng vẫn khỏe mạnh. Bà đi đứng nhanh nhẹn, lưng thẳng, đôi mắt to và sáng. Căn nhà của bà Nhu khá tầm thường với hai pḥng ngủ và một pḥng khách. Trên tường pḥng khách của bà có treo vài khung h́nh lớn của ông Diệm, ông Thục và ông Nhu, có cả ảnh trưởng nữ Ngô Đ́nh Lệ Thủy, và nhiều người trong thân tộc khác đă quá văng.

Bà phân trần quanh truyện một người Pháp giàu có biếu Giám mục Ngô Đ́nh Thục một món tiền lớn, rồi ông Thục đă cho bà để mua một căn trong ṭa nhà cao tầng này, và sau đó bà đă dành dụm mua thêm được một căn nữa. Sự thật không phải như vậy. Bà Nhu trực tiếp nhận được một số tiền rất lớn từ một ân nhân ẩn danh. Có tiền trong tay, bà đă nhờ một cựu bộ trưởng thời Chính phủ De Gaulle giúp mua liền một lúc hai căn nhà này. Bà Nhu cũng cho biết: “Mấy thanh niên Việt mới bơ vơ đến Pháp được bà cho tạm trú ở căn thứ hai và không lấy tiền thuê mướn hay bất cứ chi phí điện nước nào cả. Một thời gian sau, những thanh niên này đă được thân nhân hay v́ nhu cầu công việc ra đi tạo lập đời sống th́ bà Nhu cho một nhà ngoại giao Nhật Bản thuê cho đến ngày nay.

Bà Nhu cũng cho biết: Vị ân nhân tặng bà Nhu số tiền kếch sù đó là bà Capici, một người Italia, từng lọt vào danh sách những người phụ nữ giàu nhất thế giới. Bà Nhu chưa được một lần gặp vị ân nhân này và măi đến 4 năm sau khi bà Capici tạ thế bà Nhu mới được biết tên cũng như thanh thế và sự nghiệp của người đă gia ân cho ḿnh. Trên bức tường ngăn pḥng khách và nhà bếp có treo tấm h́nh đen trắng ngôi nhà của ông bà Nhu ở Đà Lạt.

Bà Nhu hiện nay không có ư định về thăm quê hương Việt Nam. Khi nói về những người con th́ bà Nhu có vẻ bằng ḷng với chút hănh diện.

Người con trai lớn Ngô Đ́nh Trác tốt nghiệp kỹ sư canh nông, năm nay cũng đa 55 tuổi, lấy vợ người Italia và đă có 4 con, (3 trai, 1 gái). Bà Nhu khoe là những đứa chúau nội (con trai ông Trác), ai cũng “cao một mét tám, to lớn và đẹp trai lắm”.Vợ ông Trác thuộc ḍng dơi quư tộc giàu có. Ông Trác rất đam mê công việc trọng trọt chăn nuôi và đă chế tạo được nhiều dụng cụ nông cơ thích hợp cho việc canh tác những thửa đất nhỏ. Gia đ́nh ông Trác sở hữu một biệt thự to và rất đẹp trong nội thành La Mă. Ngôi biệt thự này có phong cách cấu trúc và dáng dấp như một tu viện. Bà Nhu đă ở đây nhiều năm nên rất nhiều người lầm tưởng rằng bà Nhu đă tá túc ơ một tu viện Công giáo trong khoảng thời gian dài.

Người con trai thứ hai là Ngô Đ́nh Quỳnh cũng đă trên 50 tuổi, tốt nghiệp Trường ESEC (Ecole Superrieur de I’Economie et du Commerce) chứ không phải Trường HEC (Hautes Etudes Commerciales) như rất nhiều báo chĩ đă đưa tin. ESEC là trường tư đào tạo các chuyên gia kinh tế và tại chính, có học tŕnh chặt chẽ và học phí rất cao. Sinh viên được nhận vào học trường này phải vượt qua những cuộc thi cử cam go và sau khi tốt nghiệp được các cơ quan kinh tế và tài chính trên toàn thế giới trọng vọng. Khi Ngô Đ́nh Quỳnh học trường này bà Nhu đă không đủ khả năng trả học phí nên phải làm giấy xin nợ tiền bạc. Hiện ông Quỳnh làm đại diện thương mại cho một công ty Hoa Kỳ ở Bruseles (thủ đô nước Bỉ). Ông Quỳnh không lập gia đ́nh. Bà Nhu cười nói: “Thằng Quỳnh giống bác ruột” (hàm ư sống độc thân như ông Diệm).

Cô con gái út Ngô Đ́nh Lệ Quyên có bằng tiến sĩ Luật từ Trường đại học Roma. Lệ Quyên là một luật sư ngành Công pháp rất nổi tiếng nhưng chỉ được mời thỉnh giảng và tham luận ở Phân khoa Luật của Đại học Roma mà thôi. Lư do đơn giản là Lệ Quyên không chịu nhập quốc tịch Italia. Luật pháp Italia không cho phép những người không có quốc tích được quyền giảng dạy một cách chính thức trong học tŕnh.Lệ Quyên thường xuyên được mời dự các hội nghị quốc tế và có nhiều bài tham luận xuất sắc khiến các “cây đại thụ” của ngành công pháp thế giới phải ngưỡng mộ. Lệ Quyên có chồng người Italia nhưng đưa con trai 7 tuổi lại chính thức mang họ mẹ trên giấy tờ hộ tịch. Bà Nhu đă hănh diện nói tên cháu bé là Ngô Đ́nh Sơn. Niềm tự hào ḍng họ là sự giữ gốc rễ dân tộc. Mỗi buổi sáng sớm, bất kể thời tiết, bà Nhu đều xuống đường đi bộ chừng độ 10 phút đến nhà thờ Saint dự thánh lễ hàng ngày, Thông thường sau thánh lễ, bà ở lại giúp dọn dẹp nhà thờ và xếp đặt, trưng bày hoa nến. Ngày chủ nhất, bà phụ trách dạy lớp giáo lư cho các trẻ nhỏ.

Bà Nhu hầu như rất ít đi mua sắm. Một bà bạn người Nhật đă lo cho bà về cái mặc rồi. Nói đến quần áo, bà có vẻ đăm chiêu: “Ở Sài G̣n nóng quá nên tôi mặc áo dài hở cổ. Tổng thống không bằng ḷng”. Chiếc áo dài hở cổ được đặt tên là “kiểu áo bà Nhu” đă một thời là mốt của các thiếu nữ Sài G̣n và cũng là một đề tài xôn xao của những người vô công rỗi nghề.

Bà Nhu kể chuyện trước kia phải đại diện chính phủ tiếp đón phu nhân các vị quốc khanh mà chẳng có đến một món trang sức nên thấy thiếu sót. Nhân có bà vợ một ông bộ trưởng muốn bán mấy món đồ trang sức làm bằng đá đỏ (rubi), bà Nhu có tŕnh và xin ông Diệm số tiền là 6 ngàn đồng bạc Việt Nam thời đó (tương đương 6 triệu bây giờ) để mua lại. Tổng thống nghe lời giăi bày cũng hợp lư nhưng yêu cầu người bán phải viết một tờ giất biên nhận với đầy đủ lai lịch của những món đồ trang sức này.

Bà Nhu nói đó là lần duy nhất ông Diệm cho tiền và cũng chẳng c̣n nhớ những đồ trang sức đó bây giờ thất lạc nơi đâu. Luật sư Thứ cũng kể lại: “Bà Nhu có những phân tích, lượng giá vấn đề một cách chi tiết và hợp lư đồng thời đưa ra những kết luận làm người nghe dễ dàng bị thuyết phục”. Điều này chứng tỏ tuy sống khép ḿnh trong một căn pḥng nhỏ bế nhưng bà vẫn theo dơi thời cuộc một cách cẩn thận.

Bà Nhu cũng kể lại vào mùa xuân năm 1975. Hệ thống truyền thanh NBC của Mỹ có xin phỏng vấn trong 30 phút. Lư do bà chấp nhận lời yêu cầu của NBC và đ̣i 10 ngàn USD tiền thù lao với hai vé máy bay khứ hồi hạng nhất đi Paris – Washington DC, v́ lúc đó Lệ Quyên c̣n rất nhỏ và muốn đi gặp ông bà ngoại. bango_5.JPGV́ không có tiền trang trải cho chuyến đi nhưng v́ thương con nên bà bằng ḷng trả lời cuộc phỏng vấn để có tiền đưa con gái đi gặp ông bà Trần Văn Chương ở thủ đô nước Mỹ. Đối với một tổ hợp truyền thông to lớn như NBC th́ những điều kiện đó thật quá nhỏ bé và họ đă vội vàng thực hiện cuộc phỏng vấn. Đó là lần duy nhât bà đi Mỹ và cũng là lần duy nhất bà tiếp xúc với giới truyền thông quốc tế sau năm 1963. Ngoài ra, bà chưa từng gặp gỡ hoặc tiếp xúc với báo giới Việt ngữ dưới bất cứ h́nh thức nào.

Bà quả phụ Ngô Đ́nh Nhu (Trần Lệ Xuân) đang viết dở dang một cuốn hồi kư bằng tiếng Pháp, và do chính bà dịch sang tiếng Italia, Anh và Việt Nam. Bà cho biết, chỉ sau khi bà tạ thế các con của bà mới đem ấn hành.

Bài tác giả sưu tầm trên diễn đàn http://www.x-cafevn.org/

——————————————–

Tôi có đọc qua cuốn sách dưới đây và có một giả thuyết cho rằng vụ ám sát Ngô Đ́nh Diệm và tổng thống J.F Kennedy có thể có liên quan đến nhau và vụ ám sát tổng thống Mỹ cũng là một âm mưu được tính trước trong đó có bàn tay của Mafia Mỹ-Pháp và sự sắp đặt của bà Nhu.

Chính v́ lẽ đó tôi mới sưu tầm bài viết này để t́m hiểu xem nhân vật thuộc về lịch sử này (bà Ngô Đ́nh Nhu) là con người như thế nào.

Đọc thêm về cuốn sách “Vụ Ám Sát Ngô Đ́nh Diệm và J.F Kennedy” của tác giả Bradley S. O’Leary & Edward Lee

http://vnthuquan.net/truyen/truyen.aspx?tid=2qtqv3m3237n1nvn3n1n31n343tq83a3q3m3237nvn

Nguồn: http://l0ng3ta.wordpress.com/2007/03/01/ba_ngo_dinh_nhu/



Trở lên đầu trang

Trở Lại Trang Mặt