vandetrithuc

VẤN ĐỀ TRÍ THỨC
Nguyễn Quang

I.- Những danh từ Hán Việt cần được thông cảm

Trí: Hiểu rõ sự lý, thông minh
Tri: Những điều mình biết
Thức: Nhận biết, kiến giải
Ý thức: Gọi chung cả Tri-giác, Tâm – ý, Tình – ý
( Hán Việt Tự Điển. Đào Duy Anh )
Ý thức : conscience, awareness
Aware: To be aware of something, to be aware of something a long way of, to be quite
aware, well aware. To make someone aware of something, . . .

II.- Vào bài

Ông Nguyễn Anh Tuấn có chuyển cho tôi bài của GS Wendy Dương và của Ông về vấn
đề Trí thức. Tôi nghĩ là tôi chưa phải là một nhà trí thức, nên tôi chưa dám có ý kiến.
Nhưng Ông yêu cầu tôi viết đôi điều về trí thức mà tôi biết được, nên mới có đôi dòng
dưới đây.
Trước hết chữ “ trí thức ‘ là chữ Hán Việt hay chữ Nho, nên tôi dựa vào danh từ Hán
Việt cũng như chỉ để cập trên tinh thần Nho giáo, chứ không nói bàn rộng ra theo nghĩa
của Pháp, Anh , Mỹ. . , không nắm rõ mà bàn lung tung dễ gây ra ngộ nhận.

Trước hết, ta biết Trí là lý trí, trí thông minh nhờ đó mà hiểu rõ các sự lý, tức là “ Tri “.
Tri đây là sự hiểu biết tròn đầy ( holistic knowledge ) mới có cái nhìn toàn diện vấn
đề, không là sự hiểu biết của triết lý sờ voi, sự biết này là phiến diện, không ngồi một
phía nhìn cái bàn chỉ có một góc, có hiểu biết đến nơi đế chốn thì mới nhìn sự vật một
cách chính xác như nó - là , tức là bản lai diện mục của sự vật. Có sự hiểu biết như thế
mới làm cho vấn đề rõ ràng, ít gây ra hiểu lầm mà tranh cãi nhau . Nhưng không dễ gì
mà ta có được cái hiểu biết chu tri, nên chúng ta phải thận trọng, khiêm cung mà học hỏi
nhau để có chu tri thì hay hơn.
Người có “ Trí “ mới có thể có sự hiểu biết chu tri, có Chu tri thì mới “ Thức “ đầy đủ
được, đó là ý thức , Ý thức là conscience là lương tâm, nhờ Lương tâm mà chúng ta có ý
thức, Ý thức gồm cả Ý Tình Chí, đó là tất cả cơ năng giúp con người có khã năng học hỏi
tìm kiếm để có chu tri.
Khi đã có Chu tri, thì vấn đề tiếp theo là phải có ý thưc về những vấn đề quan trọng cơ
bản.

III.- Vấn đề ý thức

1.- Lãnh vực cá nhân : Gốc con Người

a.- Ý thức về Vị trí con người trong không thời gian

Mỗi chúng ta đều là con Người, việc quan trọng đầu tiên của con Người là con Người,
không ý thức đủ mình là con Người thì là vong Nhân, tức cũng là vong Thân.
Có vô số quan niêm về con người hay Nhân sinh quan, có cùng đứng trên một nhân sinh
quan thì chúng ta mới bàn luận với nhau được, nếu ở hai lập trường khác nhau mà tranh
cãi nhau hơn thua thì gây ra bất hòa, đổ nát.

Vậy ý thức đầu tiên là Ý thức về con Người, con Người nào đây, con người Duy Tâm,
Duy Vật, Duy Nhân hay Nhân chủ? Có là Nhân chủ thì mới làm chủ được Vận hệ mình,
Gia đình mình và Đất nước mình. Con Người Duy Tâm nghiêng về thờ Trời, các đấng
Thần linh, con người Duy vật thờ Vật chất, con người Duy Nhân thì thờ Mình, con người
Nhân chủ thì sống hoà với mọi người và Trời Đất.

Con Người phải định vị được môi trường sống của mình, ở đâu và khi nào? Thưa:
Về không gian thì phải ý thức Nơi Đây, tôi ở đâu thì phải Ý thức lo chuyện ở
đó, mình ở Việt Nam mà chỉ lo chuyện bên Tây bên Tàu thì không giúp ích, mỉnh ở trong
quốc gia mà chĩ lo chuyện quốc tế thì đâu có ổn. Người CSVN phá Quốc gia để đi vào
quốc tế là xây ảo tưởng!
Về Thời gian thì lo chuyện Bây giờ.
Chưa lo chuyện bây giờ mà lo chuyện
đởi sau là ảo tưởng, chưa lo sống đã lo chết thì sư lo xa này vô ích . Tôn giáo không thể
chỉ lo chuyện đời sau mà nên đem Đạo lý vào đời mà sống hoà với nhau, chứ bất động để
cho con người hãm hại nhau, đất nước rối loạn thì cũng đánh mất đời sau.

Con Người Duy Tâm thì chuyên lo về Tâm linh hay về Tình, Con người Duy Vật thì
chuyên lo về vật chất,về Lý, con Người Duy Nhân thì chỉ lo cho mình không quan tâm
đến người khác. Con con Người Nhân chủ không Duy Tâm, không Duy Vật hay Duy
Nhân, nên có đời sống Tình, Lý tương tham, có Lý ( công chính ) tham gia để hướng dẫn
Tình hầu Tình không yêu thiên lệch, có Tình để ngăn cản Lý không sa vào đường gian
ác. Nhờ ý thức mà con người phát triển được cả Lý Tình. Thiếu Tình thì thiếu Nhân :
Nhân Tình, nên không có Tình là đánh mất bản tính của con Người, thiếu Tình yêu và lý
công chính thì con người xuống cấp. Ngày nay người ta nặng về Lý mà quên Tình ( Để
xót thương nhau ) nên xã hội bất công rối loạn.

b.-Ý thức về sinh hoạt của con Người

Tính và Lý là chân lý ngược chiểu cần được hài hòa.
Khi sống ở đời con người phải hướng Ngoại, con người phải suy tư để khám phá
thế giới vật chất hầu phát triển lý trí để nâng cao đời sống Vật chất và Tinh thần. Đây là
lãnh vực của Lý trí, cái gì cũng phải rõ ràng mạch lạc, khúc chiết, nhưng lý trí thì hữu
hạn, chỉ được đắc dụng trong thế giới hiện tượng, đây là thế giới Động, mọi vật đều biến
dịch theo Dịch lý.
Muốn đi về thế giới Tâm linh tức là nguồn Tình, thì phải Quy Tư, tức là bỏ Lý
trí mà quay về Lòng Mình gọi là Tâm, ngồi im lặng và bất động để dẹp cái “ Tâm viên
ý mã “ vén màn vô minh mà cảm nghiệm sự đời bằng cảm quan mới tiếp cận với nguồn
Tình Thế giới Tâm linh Vô biên -
Con Người khi hướng Ngoại thì phát triền Lý trí, khi hướng Nội thì khơi động
nguồn Tình, đây là đối cực cần phải được giao thoa hài hòa thì con người mới đạt đạo
Âm Dương hòa ( Tình : Âm , Lý: Dương )
Tình Lý tương tham là khi xử thế làm sao cho Tình được hướng dẫn bởi Lý để
cho Tình khõi thiên vị, còn Khi Xử Lý quên Tình thì dễ sa vào đường gian ác. Do đó là
phải sống làm cho Tình Lý tương tham, Cụ Nguyễn Du đã ví von: “ Bên ngoài là Lý (
ra sống ngoài xã hội theo lẽ sống công bằng ), nhưng trong là Tình ( Tình thuộc lãnh
vực cá nhân phải trau dồi ) . Duy Tình hay Duy Lý đểu làm cho cuộc sống con người mất
quân bình. Thời nay là thời nặng về Lý hay Duy Lý ( Thiên lý vạn lý, sinh sự sự sinh ).\

Tình Lý là bản tính, là gốc con Người.

2.- Lãnh vực xã hội: Ý thức về Gốc Dân tộc.

Khi lập thành xã hội thì con người phải tìm ra mẫu số chung để họp thành một khối hầu
cùng nhau xây dựng và bảo vể quốc gia, phải có ý thức quốc gia mới thành lập quốc gia
được, ý thức đó là chất keo đoàn kết toàn dân.
Dân tộc nào tìm được điểm giúp Đồng quy được mọi người dân vào một mối một cách
vững bền thì mới phát triển và giàu mạnh được, chất keo càng gắn bó bao nhiêu thì sức
mạnh Dân tộc càng lớn bấy nhiêu.
Chất keo đầu tiên là con người với Ý thức về cuộc sống Tình Lý tương tham, mọi
người biết yêu thương tôn trọng và ăn ở công bằng với nhau để sống hòa với nhau mới
đoàn kết với nhau mà mưu phúc lợi chung. Chất keo kế tiếp là Gốc Tiên Rồng.

Gốc Dân tộc ta là Tiên Rồng. Đây là hai vật biểu giúp mọi con dân Việt thăng hoa đời
sống, chứ không phải là chuyện hoang đường, mọi người phải nhận nhau là Đồng bào,
phải thực hiện lẽ sống Công bằng như chuyện Cha Mẹ chia 100 con, và thể hiện lòng
Nhân ái theo di chỉ: Lá Lành đùm lá Rách, Chị ngả Em nâng, Tay đức Ruột xót, Máu
chảy Ruột mềm . . , đây là hành động thể hiện lòng yêu thương chứ không chi là lới nói.
Hồn Nước hay Hồn thiêng Sông Núi là : Mẹ Non Nhân, Cha Nước Trí, Con Hùng
Cường. Bỏ quên Nhân,Trí, Dũng thì con dân Việt Nam thành những hạt cơm rời, con
người nào cũng khiếp nhược, việc gì cũng khó, chỉ mãi chuyện trên Trời Dưới Đất mà
quên con người.
Khi con dân một nước không được kết hợp bằng Nhân đạo và Quốc hồn quốc tuý thì phải
dùng luật pháp mà buộc lại, muốn buộc chặt thêm nữa thì dùng luật theo con đường độc
tài như CS.
Muốn có chất keo thì ai ai cũng phải ý thức về sự Tu Thân để trau dồi Nhân Trí Dũng và
đồng thời phải có ý thức quốc gia mà sống hoà với nhau mà tính chuyện to lớn dài lâu
được. Khi đánh mất ý thức làm Người và ý thức Quốc gia thì con người bị phân hoá, xã
hội suy vong. Cây đũa thần chính nằm trong ý thức mỗi người dân, chứ không phảỉ bên
Tàu bên Tây, bên Nga, bên Mỹ, đành rằng phải học thêm cái tinh hoa của người ngoài,
nhưng không thể đem Ngọn người ngoài thay cho Gốc Dân tộc được.

3.- Ý thức về Gốc nền văn hoá Thái hòa

Đây là ý thức về nền Văn hoá giúp mọi người sống theo Đạo lý hay Nhân đạo ( Việt
Nho) mà sống Hòa với nhau, chúng tôi chỉ gợi ý, không thể bàn ở đây.

4.- Tôn giáo không thể đóng vai trò Gốc

Tôn giáo nào cũng có những giá trị cao qúy, nhưng mỗi tôn giáo có niềm tin khác nhau,
khi đụng vào niềm tin của nhau thì nhiều khi nhiều người phải mất mạng, đất nước rối
ren. Nếu quốc gia chỉ có một Tôn giáo thì mới ổn, còn đa giáo thì không êm, nhìn vào
lịch sử loài người tôn giáo thường gây ra nhiều cuộc chiến. Chỉ khi nào đạt tới tình
trạng “ vạn giáo nhất lý “ thì tín đồ các tôn giáo đồng tâm nhất trí với mọi thành phần dân
tộc để phục vụ quốc gia, tránh lối phục vụ quốc gia để bành trướng tôn giáo, vì gây chia
rẽ nguy hiểm.

V.- Lời Kết

Con người có Tổ có Tông
Cái cây có cội, con sông có nguồn
Cây có cội thì ngọn ngành xanh tốt
Nước có nguồn thì bể rộng sông sâu
Con người ta gốc ở đâu
Có Cha có mẹ rồi sau có mình.

Cây trốc gốc thì cành ngọn đều héo khô, con dân một nước mà quên gốc Dân tộc thì bị
phân hoá, đất nước điêu linh, dấu hiệu của sự phân hoá là khi tiếng gọi “ Đồng bào “được
thay bằng “ Đồng hương “ và trong việc viết lách thì thay vì cùng nhau tìm cách làm hoà
với nhau, lại tranh biện hơn thua để thêm phân hóa!

Triết Gia Kim Định có nói: “ Hồn mất trước, Nước mất sau “. Hồn đây là Hồn Thiêng
Sông Núi, đó là Nhân, Trí, Dũng. Khi con người bị lạc hồn thì quá mê Tây, mê Tàu, mê
nga, mê Mỹ mà quên mất Gốc Nước, vì “ Dị khí tương thù “.do sự hiểu biết còn phiền
diện.
Cây đũa thần để rước Hồn Dân tộc về nằm ở trong Tâm mọi người, trong ý thức mọi
người về con người về Quốc gia, chứ không ở bên Tàu bên Tây, bên Nga, bên Mỹ.
Có thực hiện việc kính trọng yêu thương nhau và ăn ở công bằng với nhau thì
mọi con dân Việt mới dính vào nhau được. Đơn giản chỉ có thế ! Nghe thì dễ lắm
nhưng làm được cho tròn thì khó hơn lên Trời.
Tổ tiên chúng ta đã để lại một Quốc bảo là kho tàng ca dao tục ngữ đầy tình tự tinh thần
Dân tộc. đó là văn chương bình dân,ai ai cũng hiểu được chỉ cần giúp nhau tu thân để
cứu con người, dựng và giữ đất nước, chúng ta đã coi thường không biết khai thác để
giúp phục hoạt lại tinh thần dân tộc bằng hành động tích cực, ngổi mà la hét đều vô ích,
nhưng phải có một cuộc vận động lớn chung mới làm nổi.
Lại nữa, làm việc phuc vụ con Người mà quên nhu cầu của con Người thì làm sao mà
phục vụ hữu hiệu, làm việc quốc gia mà thiếu Ý thức quốc gia thì làm sao mà xây dựng
và bảo vệ nước nhà.
Nước nhà lâm nạn lớn là do con dân Việt đã ngũ mê, ngũ mê vì quên Tình người, quên
Ý thức về Quốc gia Dân tộc, trí thức đa số không là chất keo, mà là chất chất mỡ!
Đó là vài điều thô thiển xin được đóng góp chung.

Trân trọng,

Nguyễn Quang

Sau đây là bài của GS Wendy Dương và của Ông Nguyễn Anh Tuấn

kinh chuyen quy vi thuc gia bai viet ve tri thuc hay tuyet voi va vo cung chinh xac ke tu
30-4-1975 den nay tai hai ngoai. Nhieu nguoi se khong dong y, nhung day la su that duoc
viet ra tu mot giao su VN day truong luat tai My.Ba thuoc the he thu hai trong hang ngu
ty nan CS.

Mong quy vi cho y kien ve van de trong dai nay truoc lan song dan chu dang tran khap
noi va dang can ban tay, trai tim, khoi oc, va nhung san pham tri tue cua nhung nguoi tri
thuc dung nghia nhat.
NAT

xin loi danh may sai "republicans" not repulications". Danh may nhanh qua se
thanh ra 'do^'t" trong nghe^` danh may!
(Prof.) Wendy N. Duong
Sturm College of Law
University of Denver
303 871 6529 (O)

________________________________
From: Duong, Wendy
Sent: Friday, February 18, 2011 11:37 AM
To: Au Dang; Paul-Marie Phan Van Song
Cc: DrLuu Dat; Pham Van Tuan; NguyenNBich; NGOC-LINH Nguyen; Vien Chu;
vinh.trang@wanado.fr; sontungnn; Dr.TranGiaThai; luongngoc hoang; LS. Ngoc-Thuy
Dao; Dr.MaiTTruyet; LS. Jenny Do; ran vo; ran vo
Subject: thu gui ong Au Dang

Kinh tat ca va thua ong Au,

Toi la Duong Nhu Nguyen. Cuu nu sinh Trung Vuong ban C (van chuong va sinh
ngu) (1975). Hoi con nho toi hoc, thi du: truong Jeanne D'arc va sau do la
truong tieu hoc Nguyen Dinh Chieu. Toi ra truong Luat o My nam 1984. Bo me toi
la nha giao (Dong Khanh Hue (1960s; Dai hoc Van Khoa Saigon (1970s). Nam 1975,
toi an sinh nhat 17 tuoi o My.

Truoc gio toi khong he tham du nhung cuoc ban cai nay.

Toi dong y voi Ong Dang Au va han hanh duoc biet ong, vi loi noi chinh truc cua
ong duoi day:

"Nhưng trong suy nghĩ của riêng tôi sau hơn 35 sống ở Hoa Kỳ, tôi nhận thấy dân
mình không được các chính quyền sở tại đánh giá cao vì dân mình không đoàn kết
với nhau. Người Việt mình tưởng Mỹ không đọc được tiếng Việt, nên báo chí tha hồ
mạ lỵ nhau một cách vô văn hóa."

CHI CO 4 CAU, ONG DA GHI NHAN LAI TAT CA TINH TRANG CONG DONG
NGUOI VIET. Ong
noi dung, nguoi My khong danh gia cong dong cua chung ta cao, nhung mot so nguoi
My o dia phuong, van nhay vao de lay phieu va lay tien "mua ban" cua nguoi Viet.

Vi the nhung con sau cua cong dong nguoi Viet hay
tuo?ng...bo?.

Toi xin them bot chut it ve cai nhin cua toi ve 'tri thuc VN' va xin ong doc cho
vui, xin dung nghi to^.i cho toi "khoe kien thuc" vi thuc su toi khong co nhu
cau va qua ban ron. Viet la thu nay cho ong tuc la toi nay toi phai thuc khuya
toi 3 gio dem la`m bu` cong viec.

Còn những bậc trí thức giống như viên kim cương không có chất keo để dính với
nhau.

Ong noi cau nay, tuy ong mo ta minh la "li'nh tra'ng," nhung that ra ong da noi
len tu tuong cua Nguyen Trai, tieu bieu cho tri thuc VN tu ngan xua. Nguyen
Trai noi:

"Tuan kiet nhu la mua thu...Anh tai nhu sao buoi som" (mua thu cay rung het, lam
gi co la'? Buoi sang binh minh, lam gi co sao nua?).

Quy' nhu kim cuong, nhu ong noi do.

Tri thuc la vien kim cuong, co that, co gia, giua cac kim cuong that, con co
luo.ng khac nhau: grade A, B, D, H, I...sang den grade J, K, tuc la da co "than
den" trong lo`ng vien kiem cuong ay (coal).

Vi tri thuc qua quy va qua...nguy hie^?m, Tan Thuy Hoang dot sach, chon hoc tro.
Va Mao Trach Dong lam cac phong trao thanh trung cua ong ta. Lich su Tay
Phuong thoi co^? cho thay khi nguoi tri thuc noi rang "qua? da^'t tro`n" cung da
bi trung phat.

Tri thuc goc Viet o My ngay nay cang hiem hoi hon, vi:
--phai thong suot lich su van hoa Vn, A Chau. biet nhin ra cai gi la can ban
van hoa dan toc.
--thong suot v/d ky thuat tan tien cua the ky 21 (tinh than Nguyen Truong To).
--thong suot lich su van hoa Au Chau (nen tang cua Tay Phuong)
--thong suot lich su van hoa My Quoc (the New World)
--thong suot luon tinh trang chinh tri, kinh te cua cac khoi tren the gioi
(A-rap, chau A phat trien (Japan, etc.), Au Chau lien hiep, My Chau dang phat
trien -- khoi noi tieng Tay Ban Nha, va hai dang phai o My, Democrats,
Republications, cong voi cac "thanh phan khong ra mat." etc.

"Chat keo" ma ong nhac den phai la "da^n chung" Dan chung co trinh do cao thi
moi nhin ra tri thuc de tri thuc co moi truong hoat dong.

Vi the, trong cuoc khang chien chong nha Minh, Nguyen Trai dat can ban tren
"long nguoi" -- co suc tao dung "chat keo" do.

Toi khong dong y voi ong mot diem: "chat keo" khong the^? den tu "tri thuc" ma
phai la tu "dan." Vi the "tri thuc" co dau oc tai nang khong du?, ma phai co
cai TAM. Nguoi dan phai di tim cai TAM cua "tri thuc" cung nhu tri thuc tim
dan. Do do, Tien Dien Nguyen Du noi rang "Chu Tam kia moi bang ba chu TAI".
(Toi khong nghi rang da so nguoi VN hieu het noi buon Nguyen Du hay triet ly
"don so" "TAM TAI" cua cu, vi the rat nhieu nguoi bat dau phe binh truyen Kieu o
muc do thap. Truoc kia toi cung nghi nhu vay. Cho rang truyen Kieu chi co gia
tri "chu Nom" va tinh cam con nguoi. Mai den nay, tren 50 tuoi, toi moi tham
thia tu tuong Nguyen Du khi cu. chap hai chu TAM TAI cho thoi dai Trinh Nguyen
phan tranh va sau do la thoi Quang Trung-Gia Long, va da^`u nha Nguyen.)

Toi khong dong y voi ong, vi theo toi, "tri thuc" khong the tao "chat keo" voi
nhau nhu ong noi, trong thoi buoi nhieu nhuong.

Thi du: Nguyen Truong To da bi bai bac. Nhieu tri thuc VN thoi Tay cai tri da
bi ket an 'than Tay, boi Tay" khi co gang phat trien chu quoc ngu va tu tuong
Tay Phuong de thay doi xa hoi. Co hoc cua Tay moi chong lai Tay duoc. Chu Than
Cao Ba Quat da bi giet tham thuong vi long ganh ty cua cac "chat keo giua tri
thuc voi nhau." Nguyen Trai cung da bi giet, co`n dan chung thi ri tai nhau:
mot phu nu tai sac trong gia dinh Nguyen Trai thi bi cho la "con ran bao thu."

Leonardo de Vinci phai noi rang "it's lonely at the top." Neu tri thuc "chat
keo" duoc voi nhau, thi nha danh hoa da khong noi cau nay. Khi mo xe? than the
con nguoi de hoc hoi va de ve~, de Vinci da phai tro^'n trong ha^`m, khong gap
ai het, va da^'u het nhung tac pham cua minh.

Vi the, "tri thuc" khong the tu tao duoc "chat keo" voi nhau roi keo nhau ra
"lanh dao" nhu ong noi. ma do chinh la cong viec cua "dan" (nhung nguoi dan
"linh trang" nhu ong chang han.)

--chu "tri thuc," nhat la o My, khong han dinh nghia tren bang cap hay tien
ba.c/hoac cac chung co cua su "thanh cong." The nao la thanh cong? Theo doi,
thanh cong la khi tieng noi cua "tri thuc" goc Viet duoc nguoi My ne^? so, den
noi ma cac giong dan khac (Do Thai, Tau, Nhat, etc.) co the se di den cho...ganh
ty!

--Da so dan VN o My (dan song o ngoai VN) khong phan biet duoc "tri thuc." va
khong hieu duoc gia tri bang cap, truong o^'c, cong viec lam, etc. o My.

--Da so dan VN the he thu nhat (nhieu lua tuoi khac nhau) o My khong hieu tieng

Anh, va vi the khong phan biet duoc cac v/d co lien quan den ngon ngu va van hoa
o My.

--Da so dan VN o My vi the khong xu dung du'ng cho^~ quyen la' phie^'u ba^`u cu?
khi di bau cho nguoi dong huong vao chinh quyen dia phuong, ngay ca quyen luc
mai ban? cua nguoi dan Viet cung khong duoc xu? dung cho du'ng cho^~ (dong tien
lam ra, di mua products va services the nao cho du'ng). Tinh trang nay dua den:
nguoi Viet lam giau tren chinh nguoi Viet! San pham van hoa kem coi duoc dem
ra kiem tien, thinh hanh tren chinh dong tien cua nguoi tieu thu goc Viet.
--Bao chi VN o My da so khong theo tieu chuan bao chi va khong ton trong luat
phap, tro thanh mot hinh thuc, cong cu "terrrorist." Khong thich ai thi dem
nguoi do ra "chu?i" va ha nhuc nguoi ta de lam "dan" mat tin nhiem vao tieng
noi cua 'tri thuc.'

--Noi tom lai da so dan VN o My da bi ngay thanh phan cua chinh cong dong minh
loi dung (tien bac va danh nghia).

--cac doanh nhan thanh cong trong "free enterprise" va tri thuc chan chinh thanh
cong o My vi the bat buoc phai la~ng xa chinh cong dong cua minh.

--Dan pha hoai va bao chi pha hoai da mang mot so it "tri thuc dung nghia" ra
"boi nho" vi ly do thu han ca nhan hay chinh tri do ba^?n, keo ho vao mot vu~ng
la^`y ma can ban "tri thuc" cua ho va luong tam cua ho khong cho ho buoc vao
(chen kieu choi voi chen sa`nh). Trong mot moi truong nhu vay, hoa sen va rac
ruoi, sa`nh, kie^?u, giong het nhau.

--The he thu hai, thu ba, co rat nhieu nguoi rap khuon cai bang hoa.i cua nguoi
di truoc. Con lai thi quan tam den quyen loi rieng cua minh, khong dinh vao
"cong dong nguoi Viet" tru phi cong dong ay mang loi loc rieng tu den cho ho,
hoac chi de lam ca?nh truoc chinh quyen My.

--vi quyen loi cua nguoi My, chinh sach cua My~ luc dau (post 1975) la pha^n
ta'n dan ty nan de ho nha^.p vao dong chinh nhu mot "melting pot", tuy nhien
nguoi VN "regrouped" de "dinh keo" va`o voi nhau bang cach thanh lap rieng,
khong chiu "melt." Nhung "keo di'nh" nay tao nen nhung cong dong khong tien hoa
ma thut lui ve tri thuc (dieu nay co the nhan thay khi len youtube, bao chi VN,
va mang luoi nhin va doc nhung ngon ngu rat bang hoai va vo tri thuc, va tieu
chuan xac dinh van hoa nghe thuat, xa hoi, vo cung kem co?i). Tham chi den
noi, nguoi Viet nghe nguoi Viet noi tieng Anh, tieng Phap, hoac ha't bang
tieng Anh, tieng Phap, etc. khong hieu the nao la hay, do?. Binh pham ba^.y
ba theo chu? quan, cai tai cua minh ma thoi. TOM LAI, CONG DONG VN HAI NGOAI
THIEU MOI TRUONG SINH HOAT TRI THUC DUNG NGHIA, ma lai rat nhieu "tri
thuc" tu
nha^.n va ham danh, mang mot it bang cap ra "loe`" nguoi dong huong. Cac gioi
chinh tri va buon ban cua My~ cung nha^.p vao do de ninh hot, vi ho chi can tui
tie^`n va la phieu cua nguoi VN thieu so (consumers) ma thoi. Tien do' den tu

dong luong mo hoi nuoc mat hay welfare, hoac cai the luc ngoa`i nuoc My dem vao,
thi doi voi nhu~ng ke? huong loi (My cung nhu Viet) cung chi la mo^t thu ma
thoi.

Nhin thay ro tinh trang nay ve chinh nguon coi va cong dong cua minh, do la ly
do ma toi, mot ca nhan nho be, khong viet tieng Viet nua, va neu vie^'t, chi lam
tho rat buon. Vi the, la thu nay viet cho ong la ca mot su quy trong dac biet vi
ong chac la tieng noi cua "da^n" danh cho "tri thuc." Toi khong dam nhan minh la
"tri thuc" nhung toi nghi rang toi se nhin ra "tri thuc" khi toi duoc gap ho hay
doc tu tuong cua ho.

Tieng noi cua ong rat chinh truc va ngan, gon, cho nen toi cam phuc va tra loi.
Tuy nhien, neu ong thuong den cai gi con lai cua cai gi da mat, xin dung ket toi
mot so it 'tri thuc" qua gat gao ma toi nghiep cho ca mot kho tang van hoa da bi
bo? que^n. Ngay tu thoi Trinh Nguyen phan tranh (Le Mat va Le Trung Hung) cho
den bay gio (TREN 300 NAM), di sa?n cua VN da tu` tu` bang hoai vi su chia re va
thoai hoa cua nguoi Viet danh pha va giet hai nguoi Viet (nhung cuoc noi chien
tuong tan).

Neu cong dong VN o My (da^n chu'ng) co trinh do qua thap kem, thi khong the chon
lua hay nuoi duong 'tri thuc' lanh dao. "Tri thuc" do do' khong co su chon lua
nua, cho nen khong the do^? loi^~ cho "tri thuc" vi tinh trang cua nhu~ng sa^u
bo. hoa`nh hanh trong mot cong dong thieu so.

Dan Viet o My can phai cau tien, thich di hoc thuc su, va nhan ra nhung tat xau
cua chinh minh, thi moi tim ra duoc lanh dao tu "tri thuc." Nhung nguoi co cap
sach di hoc thi du`ng he`n nha't khi can len tieng benh vuc lan nhau, va du`ng
chui boi nhau cho tho?a tu ai, thi moi tao ra moi truong cho "tri thuc."

"Tri thuc" VN o My ngay nay, neu that su la "tri thuc", thuong thuong phai du'ng
giua gong kim: su kem coi ve trinh do van hoa cua nguon coi minh, va ap luc cua
do`ng chi'nh chu trong ve thuong mai (mainnstream) cung nhu phe dang va su ganh
ti cua cac giong dan khac (alliance).

"Tri thuc" that su cua VN o My khong co su ung ho cua mot cong dong phat trien
va doan ket.

Nhung nguoi ma cong dong tuyen duong bay gio, chua chac da la nhung "tri thuc"
dung nghia.
--mot luat su VN o My chua co nghia la 'tri thuc."
--mot bac si VN o My chua co nghia la "tri thuc."
--mot nha dan cu VN duoc nguoi Viet bau cho cho dung o My, chua co nghia la "tri
thuc."
--mot doanh gia VN giau tren dong tien cua dan minh, chua co nghia la 'tri
thuc."
--mot khoa hoc gia VN o My chua co nghia la "'tri thuc."

--mot nha van VN o My chua co nghia la "tri thuc."

Day chi la nhung nguoi co co hoi di hoc, lam nghe ban giay, ma thoi. "cai hoc"
cua ho, bang cap cua ho, hoat dong nghe nghiep cua ho, con duoc pham dinh boi
tieu chuan "A plus" cua dong chinh nguoi My, ma nguoi Viet minh khong biet den.

Nguoi Tay Phuong (Phap va My) deu cong nhan Albert Camus la "tri thuc" cua the
gioi. Leonard de Vinci la "tri thuc"' va "sang tao" cua the gioi. Nguyen Trai
cua Viet Nam duoc cong dong UNESCO cong nhan, giua tren su nghiep viet lach va
cho^~ dung lich su cua ong o nuoc VN nho be, la "tri thuc" va cong trang ngang
hang voi nhieu nhan vat the gioi.

Chu "Dr." chi la mot danh xung "courtesy title" ma nguoi My goi cho hai gio'i:
1) gioi y hoc; 2) hoac gioi co bang "Ph.D." hay tuong duong. Goi "Dr. " de
lich su voi nguoi co cam sach di hoc, vi do la tieu chuan danh xung thong thuong
cua xa hoi. (Rieng toi, toi chua he goi cha cua toi bang tieng "Dr." du rang
ong co bang 'tien si." Vi toi la con, khong can thiet phai ton xung cha minh nhu
the truoc mat nguoi dong huong. Voi nguoi My, toi goi cha toi la "Dr." de cong
nhan cho du'ng cua ong trong dong chi'nh ma thoi.)
Chu Tien Si trong goc Han hoc, toi xin hoi lai cac cu doc chu Han, co nghia gi,
"Tie^n" co cu`ng mot bo chu voi "ca^`u tie^'n, tien bo," "tien hoa." "Si" chac
cung mot bo^. chu~ voi "SI DIE^.N" tuc la nhan pham.

Xin chao ong, mot nguoi "linh trang" ma qua vai cau noi, toi thay co long, noi
that, va co the la tieng noi cua cong dong dung nghia. Vi chua gap ong va khong
biet ong, co the toi nhan dinh sai, xin ong va tat ca moi nguoi tha thu.

Bài của Ông Nguyễn Anh Tuấn

Van de tri thuc la mot thu cardinal issues cua thoi dai nen muon ban thi phai co du nhung
tieu chuan can thiet nhu anh da noi.Toi rat dong y voi anh va toi se tiep chieu voi anh
trong chu de quan trong, te nhi nhung vo cung quan trong va cap thiet nay. Quan chung
co nhung suy tu cua rieng ho, va tri thuc cung co nhung suy tu va ban khoan truoc moi
thuc tai cua doi song va hoan canh cua dat nuoc va the gioi hien nay. Tinh the va hoan
canh hien nay vo cung roi ram, kho khan va cuc ky phuc tap ma quan chung
thi thuong don gian hoa de phu hop voi tinh cam va kha nang nhan thuc cua ho. Nhung
ca hai thanh phan deu co nhung gia tri can ban can ban thao va bao ve nhung gia tri DA
NGUYEN ay.

Nguyen tac dau tien ma anh dua ra la KHIEM TON va can dam nhan rang su gioi han

cua moi thanh phan trong xa hoi hien nay. De tu do nhan lay function cua nguoi tri thuc.
Van de quan trong la CHUC NANG CUA MOI THANH PHAN XA HOI trong mot xa
hoi tu do, dan chu, binh dang, da nguyen va co trat tu. Khi chung ta noi den CHAT KEO
la chung ta muon noi toi social relationship giua cac thanh phan xa hoi voi nhau.Moi
tuong quan lien he do dat tren nen tang nao thi do chinh la NEN MONG CUA TRAT TU
XA HOI ma hien nay VN va cac nuoc A Chau chua xay dung duoc. Chung ta phai xay
dung duoc national consensus tren mot SOCIAL CONTRACT. Nhung gia tri cua khe
uoc xa hoi nay phai co nhung gia tri cot loi nhu tu do, binh dang,dao duc va cong ly---day
chinh la CHAT KEO gan moi thanh phan xa hoi lai voi nhau de co SU DOAN KET
QUOC GIA.

Nhu cap cap thiet la DOAN KET CONG DONG . Van nan tram trong nhat, nguy hiem
nhat--- va da va dang giet chung ta chinh la VAN NAN CHIA RE cua cong dong chung
ta.
Thai do va ngon ngu nghiem tuc cua anh trong bai viet nay lam cho toi thay hung thu de
gop tay voi anh va moi nguoi ve chu de gai goc nay. Cai goi la DOI SONG TRI THUC
cua chung ta rat roi rac, yeu kem va benh hoan. Chung ta phai chiu trach nhiem dau tien
va tren het ve thuc trang do. Khi nguoi tri thuc biet song khiem ton thi TU XET va TU
PHAN la mot viec lam can thiet nhat doi voi chung ta.

Bai viet cua GS Wendy Duong va Dang Van Au cung nhu cua anh buoc toi va moi nguoi
phai nghiem tuc nhin lai chinh minh xem minh la cai gi, la ai, minh muon gi va minh
dang tim kiem gi ? Khi toi khong tu hieu toi thi moi suy tu se khong co nen tang. Nhat
dinh minh phai hieu duoc chinh minh la gi; boi vi do la BUOC DAU CUA MINH TRIET.
Vo minh khong the goi tri thuc duoc; du ho co hoc hanh toi dau chang nua . Vi the khong
the nao co cai goi la TRI THUC VO THAN duoc. Chu TAM viet hoa ma Ba Duong de
cap toi trong bai viet cua Ba la nen tang can ban nhat ma chung ta phai mo xe va thao
luan. Hien nay tai VN va tai Hoa Luc---LUONG TAM CUA QUOC GIA VA XA HOI
khong con nua. Do la dau moi cua tat ca moi van nan xa hoi. Cai tri than xac con nguoi
chinh la LINH HON hay LUONG TAM cua chinh ho. Neu nguoi tri thuc ma danh mat
LINH HON hay LUONG TAM cua ho thi ho lay gi de lam DUOC SOI DUONG cho ca
mot xa hoi ?

TAM la nguon goc cua tat ca moi gia tri; vi the Nguyen Du moi noi chu TAM bang ba
chu TAI. Do do ban ve tri thuc la ban ve cai TAM ay.
Cau hoi duoc dat ra hom nay la nhung nguoi tri thuc cua chung ta co CHAN TAM khong
hay ho chi co AC TAM . PHAM TAM va CO TAM ?
Do la cau hoi toi danh cho chinh toi va danh cho tat ca moi nguoi.

Cam on anh Son Tung rat nhieu vi bai viet cua anh da goi hung cho toi viet len doi dong
nay goi lai cho anh nhu mot dong gop va chia se voi anh.